از خالق ایرانی تا کسب و کار میلیارد دلاری eBay
eBay برند بزرگ خرید و فروش اجناس دست‌دوم در اینترنت، پس از نجات از بحران دات‌کام، امروز به کسب‌وکاری میلیارد دلاری تبدیل شده است.
ای‌بی (eBay) شرکتی چندملیتی با حوزه‌ی فعالیت تجارت الکترونیک بوده که دفتر مدیریتی آن در سن‌خوزه کالیفرنیا واقع است. این شرکت در زمینه‌ی خرید و فروش کالا به‌صورت C2C یعنی کاربر به کاربر و B2C یعنی کسب‌وکار به کاربر فعالیت می‌کند. پیر امیدیار کارآفرین ایرانی آمریکایی، این شرکت را در سال ۱۳۷۴ (۱۹۹۵) تأسیس کرد.
ای‌بی یکی از شرکت‌های نجات یافته از حباب دات‌کام و رکود ناشی از آن است. این شرکت امروز به ارزشی میلیارد دلاری رسیده است و علاوه بر وبسایت اصلی خرید و فروش کالا و خدمات، سرویس‌های متنوع دیگری را نیز مدیریت می‌کند. وبسایت تبلیغات آنلاین Kijiji و سرویس خرید و فروش بلیط StubHub از دیگر زمینه‌های فعالیت eBay هستند. پی‌پال نیز از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۴ (۲۰۰۲ الی ۲۰۱۵) به این شرکت تعلق داشت.
برنامه نویس ایرانی، خالق eBay
پیر امیدیار، یک برنامه‌نویس ایرانی آمریکایی متولد فرانسه بود. او در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۷۴ (سوم سپتامبر سال ۱۹۹۵) وب‌سایتی را با نام AuctionWeb در کالیفرنیا راه‌اندازی کرد. این وبسایت بخشی از یک وبسایت شخص دیگری بود. اولین محصولی که در این وبسایت به فروش رسید، یک لیزر پوینتر شکسته بود که به قیمت ۱۴.۸۳ دلار خریداری شد. خود امیدیار این لیزر شکسته را برای فروش روی وبسایت گذاشته بود و پیش از ارسال، با خریدار تماس گرفت و از او پرسید آیا متوجه شده که این لیزر شکسته است؟ خریدار پاسخ داد: «من کلکسیون لیزرهای شکسته دارم.»
این وبسایت ابتدا یک پروژه‌ی جانبی و تفریحی برای امیدیار بود. تا این‌که ارائه‌دهنده‌ی خدمات هاستینگ با او تماس گرفت و از او خواست تا برای پشتیبانی حجم بالای کاربران، یک اکانت مخصوص کسب‌وکار بخرد. در نتیجه، هزینه‌های وبسایت از ۳۰ دلار به ۲۵۰ دلار در ماه افزایش پیدا کرد و پیر مجبور شد از کاربران وب‌سایتش، هزینه دریافت کند.
یک داستان در مورد تأسیس ای‌بی وجود دارد و علت راه‌اندازی آن را، علاقه‌ی نامزد امیدیار به جمع‌آوری جعبه‌های شکلات Pez بیان کرده است. البته بعدا مشخص شد که این داستان، ساختگی بوده است. به‌هرحال پس از مدتی فعالیت، پیر مجبور شد برای وب‌سایتش کارمند استخدام کند و کریس آگارپائو به‌عنوان اولین نفر استخدام شد. وظیفه‌ی او، بررسی و ثبت وجه‌های دریافتی از کاربران بود.
سال ۱۳۷۵ (۱۹۹۶)، رشد و شهرت eBay به‌حدی بود که مجموع ارزش کالاهای فروخته شده در آن به ۷.۲ میلیون دلار رسید. در همین سال، پیر شغل اصلی خود را رها و برای مدیریت بهتر شرکت، اولین مدیر اجرایی یعنی جف اسکال را استخدام کرد. این دو نفر در همان سال اولین دفتر رسمی شرکت را در خیابان همیلتون سن خوزه اجاره کردند که امروز به‌عنوان ساختمان شماره ۶ کمپ ای‌بی شناخته می‌شود.
اولین قرارداد مشارکت با یک شرکت دیگر، در همین سال منعقد شد و ای‌بی برای فروش بلیط هواپیما و دیگر محصولات مسافرتی با Electronic Travel Auction همکار شد. در سال ۱۳۷۶ (۱۹۹۷)، رشد ای‌بی به حدی رسیده بود که تنها ۵۰۰ میلیون دلار از اسباب‌بازی‌های معروف Beanie در آن به فروش رفت. تنها در دی‌ماه ۱۳۷۶ (ژانویه‌ی ۱۹۹۷)، وبسایت، میزبان ۲ میلیون مزایده بود در حالی که در تمام سال ۱۳۷۵ (۱۹۹۶)، تنها ۲۵۰ هزار مزایده داشت.
تولد eBay
رشد سریع تعداد کاربران سرویس، مدیران را بر آن داشت که خدمات گفتگو و بررسی مشکلات کاربران را اجرا کنند. این فرآیند در سال ۱۳۷۶ (۱۹۹۷) اجرا و یک انجمن گفتگو برای ای‌بی راه‌اندازی شد. یک میلیونمین محصول وبسایت نیز در همین سال به فروش رفت که یک اسباب بازی بود.
در شهریور ۱۳۷۶ (سپتامبر سال ۱۹۹۷)، امیدیار تصمیم گرفت تا نام وبسایت را به eBay تغییر دهد. از آنجا که این وبسایت متعلق به شرکت مشاوره‌‌ای امیدیار با نام Echo Bay Technology Group بود، او قصد داشت دامنه‌ی echobay را برای وبسایت خود ثبت کند. این دامنه توسط یک شرکت معدنی با نامی مشابه خریداری شده بود و به همین دلیل، نام کوتاه شده‌ی eBay انتخاب شد.
اولین جذب سرمایه‌ی eBay نیز پس از این تغییر نام و در همان سال ۱۳۷۶ اتفاق افتاد. آن‌ها ۶.۷ میلیون دلار از شرکت سرمایه‌گذاری Benchmark Capital دریافت کردند. یکی از مشهورترین افرادی که در این زمان به ای‌بی پیوست، مگ ویتمن نام داشت. او در سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۸) به‌عنوان مدیرعامل در این شرکت مشغول به کار شد. در آن زمان، شرکت ۳۰ کارمند و نیم میلیون کاربر داشت و درآمد ۴.۷ میلیون دلاری را در آمریکا ثبت کرده بود.
