رد ترک بر قلب شیشه‌ای پایتخت
شوش یکی از محلات نوستالژیک پایتخت است که گویا در زمان قاجار میزبان کورههای آجرپزی بوده و کارگران آجرپزی نیز در اطراف همین کارخانهها سکونت داشته‌اند. اما بعد از کورههای آجرپزی، کارگاههای بلورسازی نیز در محله مستقر شدند و به این ترتیب رفته‌رفته جمعیت محله شوش را افزایش دادند.
اما با گذشت سالیان دراز از شهرت این محله به عنوان بازاری برای تهیه لوازم خانگی و جهیزیه نوعروسان، همچنان رفت‌و‌آمد به این بازار معروف ادامه دارد و با داشتن بیش از 3هزارو500 واحد صنفی، این بازار انتخاب نخست خانواده‌های تهرانی است و به واسطه متمرکز بودن مراکز خریدی از جمله قصر بلور، ایرانیان، الغدیر، نور، الماس و... به عنوان قطب بورس لوازم خانگی پایتخت شناخته شده و عرضه‌کننده انواع و اقسام لوازم چینی، دکوری، سرویس پلاستیک، ظروف برقی آشپزخانه، ظروف خانه، جیهزیه عروس، ظروف بلور، ظروف کریستال، ظروف استیل، سرویس قاشق و چنگال و... با برندها و حدود قیمتی متفاوت است.
تنوع اجناس در این بازار تا حدی است که قطعا برای هر فرد با هر سلیقه‌ای مورد تایید قرار گرفته و رضایت‌بخش خواهد بود. جدا از آن برخی از مراکز خریدی که در راسته بلورفروش‌ها قرار دارند تازه‌تاسیس بوده و برخی دیگر باوجود گذشت چندین سال از زمان تاسیس همچنان پابرجا مانده‌اند.
یکی از این مراکز خرید مدرن و تازه‌تاسیس، مرکزخرید «قصر بلور» است که تنها چند ماهی است به میدان شوش آمده و از مشتریان میزبانی می‌کند. این مرکزخرید نوپا که در دو طبقه احداث شده، همچون سایر فروشگاه‌های بازار شوش عرضه‌کننده بلور و کریستال و لوازم خانگی است. نمای شیک این مرکزخرید و فضای مدرن داخل آن که اواسط خیابان صابونیان هم قرار دارد، سبب شده است راحتی و آرامش در خرید برای مشتریان فراهم شود.
مرکزخرید قصر بلور که هم‌اکنون در ماه‌های ابتدایی آغاز به فعالیت خود به‌سرمی‌برد، با نصب پوسترهای زرد رنگ بر دیوارها و نماهای داخلی خود، خبر از اهدای جوایز نفیس میلیونی برای ده‌ها نفر، پس از خرید و شرکت در قرعه‌کشی را داده است. آنطور که پیداست در این جشن افتتاحیه هر مشتری با هر خرید 200هزارتومانی موفق به کسب یک امتیاز و شرکت در قرعه‌کشی مذکور خواهد شد.
طی گشت‌وگذاری که در این مرکزخرید داشتیم با تعدادی از فروشندگان که ظاهرا به جای پرکردن صندوق دخل مشغول بازی با تلفن همراه بودند هم‌صحبت شدیم. به گفته یکی از آنها که عرضه‌کننده اجناس کریستال وارداتی بود، نوسانات قیمت ارز به‌شدت باعث کاهش فروش و حتی خرید از شرکت‌های اصلی واردات شده است و برندهای مختلف کریستال که از کشورهایی نظیر چکسلواکی و چین وارد می‌شوند مجبور به ماندن پشت دروازه‌های شوش شده‌اند.
سایر فروشگاه‌های مستقر در این مرکز خرید نیز وضعیت مشابهی داشتند و گویا مجبور شده‌اند برای احیای هزینه‌هایی که از قبل برای خرید و عرضه اجناس خود به شرکت‌های واردکننده پرداخته‌اند، همان اجناس را با حداقل سود و بعضا با قیمت پایین‌تر از قیمت خرید به فروش برسانند.
کمی آن‌طرف‌تر مجتمع تجاری «الماس بلورین» قرار دارد. این مجتمع که مشتمل بر 12 طبقه و فروشگاه‌های متعددی برای عرضه محصولات کریستال و چینی، لوازم خانگی و آشپزخانه است، می‌تواند انتخاب مناسبی برای نوعروسانی باشد که به دنبال تهیه جهیزیه با تنوع بالا و قیمت مناسب هستند.
خانمی میانسال که گویا برای تکمیل جهیزیه همراه دختر جوانش با وسواس فراوان به دنبال مدل و برند مورد نظرش بود، به خبرنگار «تجارت طلایی» گفت: «محدوده قیمت‌های این بازار در مقایسه با فروشگاه‌های مستقر در سطح شهر مناسب‌تر است و نسبت به سال‌های گذشته تغییرات خوبی در وضعیت ظاهری آن ایجاد شده است.»
او که طبق گفته خودش برای چندمین روز متوالی در بازار بلورفروشان میدان شوش مشغول خرید بود، ادامه داد: «با وجود شلوغی طاقت‌فرسایی که گاهی شاهد آن بوده‌ام اما روزهای آخر هفته را به دلیل حضور دستفروش‌ها و پیدا کردن اجناس متنوع با قیمت پایین برای خرید خرده‌ریزهای آشپزخانه ترجیح می‌دهم.»
اما در کنار فروشگاه‌هایی که در این مراکز خرید به عرضه بلور و کریستال مشغول هستند، لوازم خانگی برقی هم دیده می‌شود. فروشنده با ورود ما به این فروشگاه به استقبال‌مان آمد و در پاسخ به بازتاب‌های شرایط کنونی حاکم بر بازار گفت: «اجناسی که برای فروش گذاشته‌ایم بیش از یک سال است که بدون تغییر در قفسه‌های ویترین خاک می‌خورند، زیرا افزایش ناگهانی قیمت‌ها جدا از کاهش فروش، دست‌وبال شرکت‌های واردکننده را هم بسته است.»
علاوه‌بر بلور و کریستال در این بازار انواع اجناس پلاستیکی و خرده‌ریزهای جانبی و ظروف چینی و... با برندهای ایرانی و خارجی نیز به فروش می‌رسند. ظروف مسی هم در این بازار طرفداران خود را دارند. از فروشنده‌ای که مشغول توضیح و ارائه قیمت‌ها به مشتری خود بود سوالی در رابطه با وضعیت فروش ظروف مسی مطرح کردیم. فروشنده که نسبت به میزان و درصد فروش خود اعتراضی نداشت، گفت: «با وجود اینکه کارخانه مس در داخل کشور قرار دارد و نیازی به پرداخت عوارض گمرکی ندارد، بازهم در گیرودار تعیین قیمت‌ها مانده‌ایم و کارخانه‌ای که تولیدات ورق‌های مسی را عهده‌دار است بدون دلیل مشخصی که فعالان این صنف بدانند اقدام به افزایش قیمت کرده است.
رنگ تعطیلی بر بازار کساد بلور
یکی از فروشندگان مرکزخرید باسابقه «نائی» عرضه‌کننده لوازم آشپزخانه با برندهای ایرانی و ترک، ضمن ابراز نارضایتی از وضعیت کنونی بازار به خبرنگار «تجارت طلایی» گفت: «فروش ما طی روزهای عادی هفته تفاوتی با روزهای تعطیل ندارد! با وجود اینکه اجناس را با همان قیمت قبلی دلار و با سود بسیار کم برای فروش گذاشته‌ایم، بازهم استقبالی از سوی مشتریان دیده نمی‌شود.» طبق اظهارات او تعدادی از کالاها که با برندهای ایرانی در معرض فروش قرار گرفته‌اند نیز با وجود کیفیت بالا با بی‌مهری مواجه هستند.
مرکزخرید «کیش» هم در کنار عرضه چینی، بلور و کریستال، انواع لوازم پرکاربرد آشپزخانه را برای فروش گذاشته و آنطور که از ظاهر محوطه داخلی آن مشخص بود نسبت به مراکز خرید همجوار پذیرای جمعیت بیشتری بود.
بازار حمایت از کالای ایرانی داغ می‌شود؟
البته برخی از برندهای داخلی نیز تاحدودی نبض بازار خیابان صابونیان را به‌دست گرفته‌اند و در سال حمایت از کالای ایرانی می‌توانند موفق‌تر عمل کنند.
در این راستا چندی پیش احمد فتحی، نایب‌رئیس اتحادیه تهیه‌کنندگان و فروشندگان بلور، چینی و لوستر گفته بود: «درجه کیفی تولیدات داخلی قابل قیاس با مشابه خارجی است. اما از آنجا‌که اعتماد به کالای ایرانی وجود ندارد، برخی از تولیدکنندگان متخلف بر تولیدات خود نام برندهای خارجی را درج می‌کنند. متاسفانه مشتریان توان تشخیص اصل و غیراصل بودن کالا را ندارند.»
طبق اظهارات وی، بازار شوش تهران در هیچ‌کدام از شهرهای ایران تکرار نشده است و ضرورت دارد که خریداران برای رفع نیازشان در این بازار بیشتر دقت کنند و بعد از خرید از فروشنده بخواهند که برای آنها فاکتور شناسنامه‌دار -فاکتوری که نرخ و ویژگی کالا در آن درج شده است- صادر کند. مردم نیاز خود را از واحدهایی که برچسب اتحادیه را دارد تهیه کنند. این لوگو نشان‌دهنده شناسنامه اتحادیه است و بازرسان ما می‌توانند بر قیمت و رفتار اجتماعی فروشندگان نظارت کنند.
شواهد، سابقه و شهرت بازار بلورفروشان شوش بیانگر آن است که این راسته در حوزه تنوع حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد و در ساعات اولیه روز به دلیل کاهش بار ترافیکی و زمان بیشتر، بهترین فرصت را به مشتریان می‌دهد.
با این حال آنطور که از حال و هوای واحدهای صنفی پیداست، وضعیت بازار بلورفروشان شوش چندان چنگی به دل نمی‌زند زیرا علاوه‌بر بالا بودن هزینه‌های اجاره مغازه، افزایش تعداد دستفروشان هم مزید برعلت شده و رونق بازار بلورفروشان را کمرنگ‌تر کرده است. هرچند طی سال‌های گذشته نیز بازار روی خوب و بدش را به فعالان این صنف نشان داده بود اما با شرایط اقتصادی پیش آمده این انتظار برای بازگشت به روال قبل طولانی‌تر شده است.
