آینده‌ای را تصور کنید که در آن مراکز خرید فقط محلی برای تجارت نیستند، بلکه به‌عنوان مراکز فرهنگی نیز عمل می‌کنند و با معماری پیشگامانه و زیبایی‌شناسی بی‌نظیر، جمعیت را به سمت خود می‌کشانند.
تکامل طراحی مرکز خرید
مراکز خرید دائما تکامل یافته‌اند تا با تغییر زمان و سلیقه خریداران سازگار شوند. از میادین شهر در گذشته تا مراکز خرید وسیع امروزی، طراحی مراکز خرید راه طولانی را طی کرده است. این تحول صرفا در زمینه تغییر زیبایی‌شناسی نبوده، بلکه در مورد تجربه آنچه یک مرکز خرید باید ارائه دهد هم صدق می‌کند.
تاریخچه مختصری از معماری مراکز خرید
به‌طور سنتی مراکز خرید اولیه با محدودیت‌های عملکردی و لجستیکی شکل می‌گرفتند. پس از جنگ‌جهانی دوم، وقتی حومه شهرها شروع به رشد کردند و مردم بیشتر درپی فعالیت‌های داخلی بودند، مفهوم مرکز خرید محصور به‌وجود آمد اما تنها در دهه‌های 80 و 90 مراکز خرید هم از نظر طراحی و هم از نظر هدف، مسیر متفاوتی به خود گرفتند. آنها به مقصد تبدیل شدند؛ مکان‌هایی که مردم نه‌فقط برای خرید، بلکه برای صرف خوراک و تماشای فیلم می‌روند.
طراحی مدرن مرکز خرید
طراحی مراکز خرید مدرن تحت‌تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد؛ تغییرات جمعیتی، روندهای خرده‌فروشی، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و تاکید روزافزون بر رویه‌های پایدار. یکی از تاثیرات مهم، نحوه خرید مردم است. با رایج شدن خرید آنلاین، فضای خرده‌فروشی فیزیکی به نیازی برای فضای تجربی تبدیل شد و معماران را مجبور به تجدیدنظر در طرح‌های مراکز خرید کرد.
تاثیر فرهنگ و جامعه
هر فضای خرده‌فروشی، بازتاب فرهنگ و جامعه‌ای است که بخشی از آن است و این در هیچ‌جا به‌اندازه طراحی مراکز خرید صادق نیست. در بسیاری از مراکز خرید، عناصر طراحی، منعکس‌کننده فرهنگ و میراث محلی آن مکان هستند. مراکز خرید عموما با استفاده از مصالح ساختمانی محلی، ویژگی‌های معماری سنتی و هنرهای محلی، به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با خریدار در سطح فرهنگی و احساسی ارتباط برقرار کنند. این پژواک‌های فرهنگ محلی نه‌تنها جلوه زیبایی‌شناختی فضا را افزایش می‌دهند، بلکه خریداران را برای ایجاد پیوند با جامعه ترغیب می‌کنند.
ایجاد فضاهای اشتراکی
یکی دیگر از روندهای کلیدی در طراحی مراکز خرید، گنجاندن فضاهای اشتراکی است؛ مکان‌هایی برای گردهمایی‌های اجتماعی، مناطق بازی کودکان و حتی فضاهای غذاخوری به این طرح‌ها راه پیدا کرده‌اند. فضاها دارای اهداف دوگانه هستند و نه‌تنها به زیبایی‌شناسی می‌افزایند و یکنواختی محیط خرده‌فروشی را می‌شکنند، بلکه مردم را گردهم می‌آورند و مرکز خرید را به مرکزی اجتماعی تبدیل می‌کنند.
پایداری و شیوه‌های سازگار با محیط‌زیست
همانطور که محیط‌زیست به نگرانی فزاینده‌ای تبدیل شده است، پایداری و سازگاری با محیط‌زیست هم به بخش‌های حیاتی برای طراحی مرکز خرید تبدیل شده‌اند.
ادغام طرح سبز
امروزه طراحی سبز به یک ضرورت تبدیل شده است. معماران عناصری از طراحی سبز را در برنامه‌های خود گنجانده‌اند؛ از سیستم‌های جمع‌آوری آب باران و بام‌های سبز گرفته تا استراتژی‌های روشنایی روز و حیاط‌های محوطه‌سازی‌شده.
استفاده از مواد تجدیدپذیر در ساخت‌وساز
علاوه‌بر عناصر طراحی سبز، ساخت مراکز خرید به‌سمت شیوه‌های آگاهانه محیط‌زیستی سوق داده می‌شود. معماران به‌طور فزاینده‌ای از مواد تجدیدپذیر در ساخت‌وساز استفاده می‌کنند. از فولاد بازیافتی گرفته تا عایق‌های زیستی، این مواد ردپای کربن را به‌شدت کاهش می‌دهند.
اقدامات بهره‌وری انرژی
یکی دیگر از جنبه‌های ضروری طراحی پایدار در مراکز خرید، بهره‌وری انرژی است. این موضوع در استفاده از وسایل روشنایی کارآمد، عایق با کارایی بالا و سیستم‌های HVAC و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی یا بادی تجسم می‌یابد. همچنین تاکید بیشتری بر سیستم‌های اتوماسیون ساختمان وجود دارد که نیازهای انرژی ساختمان را به‌طور موثر مدیریت و کنترل می‌کند.
دیجیتالی شدن و یکپارچگی فناوری
فناوری، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ماست و امروزه مراکز خرید بیشتر و بیشتری از تابلوهای دیجیتال استفاده می‌کنند تا تجربه خرید کلی را بهبود بخشند. این نمایشگرها، علاوه‌بر راهنمایی خریداران در اطراف مرکز خرید و برجسته کردن تبلیغات فروشگاه، می‌توانند برای نمایش هنرهای محلی یا ارائه بازی‌های تعاملی مورداستفاده قرار گیرند و در حین خرید، سرگرمی را برای خریداران فراهم کنند.
ادغام فناوری هوشمند و اینترنت اشیا در طراحی
ادغام اینترنت اشیا و فناوری هوشمند در طراحی مراکز خرید این قابلیت را دارد که تجربه خرید را به‌شدت تغییر دهد. این فناوری‌ها به خرده‌فروشان اجازه می‌دهند تجربه خرید را برای هر مشتری سفارشی کنند، توصیه‌های محصول شخصی‌سازی‌شده را براساس سابقه خرید قبلی ارائه دهند یا پیشنهاد‌های تبلیغاتی را مستقیما به تلفن‌های هوشمند ارسال کنند.
ایجاد تجربیات همه‌جانبه برای خریداران
مراکز خرید دیگر فقط برای خرید نیستند، بلکه یک تجربه چندجانبه ارائه می‌کنند. این را می‌توان در عناصر طراحی مشاهده کرد؛ از نمایشگاه‌های هنری گرفته تا فضاهای اجرا و داخلی.
ادغام امکانات و فضاهای تفریحی
مراکز خرید دیگر منحصر به خرده‌فروشی نیستند. درعوض بیشتر مراکز خرید مدرن از ترکیبی از خرده‌فروشی، غذاخوری و امکانات تفریحی تشکیل شده‌اند که آنها را به مقاصدی چندمنظوره تبدیل می‌کند. سینماها، سالن‌های ورزشی، فودکورت‌های بزرگ، پاساژها یا حتی پارک‌های تفریحی سرپوشیده، بخشی از طراحی مراکز خرید عصر جدید هستند.
معماری تقلیدی
معماری تقلیدی یعنی یک ساختمان از طراحی بنایی دیگر یا نقطه عطفی معروف تقلید کند. این روندی است که به‌طور روزافزونی در طراحی مراکز خرید مشاهده می‌شود.
طرح‌هایی با الهام از بناهای معروف جهانی
طی سال‌ها، مراکز خرید عناصر طراحی را با الهام از بناهای معماری تحسین‌شده جهانی ساخته‌اند. این عناصر چه یک ماکت کوچک از برج ایفل باشد، چه کانال‌های یادآور ونیز، جذابیت منحصربه‌فردی ایجاد و خریداران را تشویق به بازدید و کاوش می‌کنند.
ایجاد تجربیات بصری منحصربه‌فرد
معماری تقلید اگر به‌درستی انجام شود، می‌تواند منظره‌ای بصری ایجاد کند. این شگفتی‌های معماری، تجربیات بصری منحصربه‌فردی را ارائه می‌دهند.
انطباق با روندهای جدید خرده‌فروشی
گرایش‌های خرده‌فروشی می‌آیند و می‌روند اما مراکز خرید باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که با این تغییرات تطبیق یابند و از مرتبط بودن اطمینان حاصل کنند.
ادغام فروشگاه‌های موقت
یکی از روندهای اصلی که مراکز خرید در فضای خود گنجانده‌اند، مفهوم فروشگاه‌های موقت است. این مکان‌های خرده‌فروشی موقت، مفهوم خرید جدیدی را ارائه می‌دهند و خرید را سرگرم‌کننده و جذاب می‌کنند. فضاهای رویدادی، یکی دیگر از گرایش‌های محبوب در طراحی مراکز خرید هستند.
رستوران‌های هیبریدی
یکی دیگر از روندهای نوظهور در طراحی مراکز خرید، محو شدن فاصله بین خرده‌فروشی و فضاهای غذاخوری است. این رویکرد نوع جدیدی از تجربه «خرید و غذا خوردن» را ارائه می‌دهد. خریداران می‌توانند در حین مرور محصولات فروشگاه از یک وعده غذایی لذت ببرند.
انعطاف‌پذیری و سازگاری در طراحی
برای اینکه مراکز خرید مرتبط بمانند، طراحی فضاهایی که می‌توانند مطابق با روندهای تغییر خرده‌فروشی و انتظارات مصرف‌کننده تطبیق و تکامل یابند، بسیار مهم است.
طراحی برای رشد و توسعه آینده
یکی دیگر از جنبه‌های کلیدی طراحی مرکز خرید انعطاف‌پذیر در نظر گرفتن رشد و گسترش آینده است. این امر شامل ایجاد یک طرح جامع است و رشد بالقوه را رقم می‌زند. مقاوم‌سازی ساختمان‌های قدیمی‌تر به روندی محبوب در طراحی مراکز خرید تبدیل شده و نه‌تنها میراث معماری را حفظ می‌کند، بلکه شخصیت منحصربه‌فردی را به مراکز خرید می‌دهد.
مزایای بازسازی نسبت به ساخت‌وساز جدید
بازسازی مزایای بی‌شماری دارد، چون مقرون‌به‌صرفه و سازگار با محیط‌زیست است و سریع‌تر از ساخت‌وساز جدید شکل می‌گیرد، همچنین جان تازه‌ای به سازه‌های قدیمی می‌دهد. طراحی مرکز خرید دائما درحال تحول است. روزبه‌روز پیشرفت می‌کند تا انعکاسدهنده تغییرات اجتماعی، تحولات فناوری و تغییرات در رفتار مصرف‌کننده باشد.
منبع: ltmengineering.co.za
