نگاهی به اهمیت نقش نوشیدنی‌ها در صنعت غذا
شاید برای خیلی‌ها، «صنعت غذا و نوشیدنی» در اغذیه و یک وعده غذایی خلاصه شود اما از آنجا که نوشیدنی، بخش جدایی‌ناپذیر ماجراست، طبیعتا نمی‌توان بدون لزومی به نام «نوشیدنی» از ملزومی به اسم «صنعت غذا» صحبت کرد.
به بیان بهتر، وقتی بدن انسان آب خودش را از دست می‌دهد، احساسی به ما دست می‌دهد که اسم آن را «تشنگی» می‌گذاریم؛ یعنی احساس نیاز به نوشیدن مایعات. در روزهای گرم تابستان نیاز همه ما به نوشیدنی‌های خنک شدت می‌گیرد. البته تشنگی تنها دلیل نوشیدن نیست، بلکه در روزهای سرد زمستانی یا بعد از صرف یک وعده غذایی چرب، اگرچه متخصصان نوشیدن آب بلافاصله بعد از غذا یا با شکم خالی را پیشنهاد نمی‌کنند اما یک لیوان چای یا قهوه داغ می‌تواند جذاب باشد. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان روز خود را با چای یا قهوه شروع می‌کنند و همین میزان محبوبیت آن را به یک صنعت بزرگ با گردش مالی میلیارد دلاری تبدیل کرده است. میلیاردها نفر روز را با یک نوع نوشیدنی آغاز می‌کنند که می‌تواند شامل آب، دمنوش‌های گیاهی و به‌خصوص آبمیوه باشد. در این میان نباید محبوبیت نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه را دست‌کم گرفت. استفاده از این نوشیدنی‌های قندی به قدری افزایش یافته که متخصصان تغذیه به‌طور جدی به مردم به‌خصوص کودکان نسبت به استفاده از این نوشیدنی‌ها اخطار می‌دهند. با وجود توصیه‌های پزشکی، برندهای بزرگ تولید نوشابه‌های گازدار چنان سیاست‌های سخاوتمندانه‌ای اتخاذ کرده‌اند که طرفداران این نوشیدنی‌ها را هر روز بیش از دیروز افزایش داده است. در رستوران‌های زنجیره‌ای آمریکا و برخی کشورهای اروپایی پر کردن لیوان نوشابه یا درخواست نوشابه دوم برای مشتری‌ها رایگان است و همین آنها را به نوشیدن بیشتر ترغیب می‌کند. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد کافئین موجود در نوشابه‌های گازدار مانند کوکاکولا و پپسی اعتیادآور است اما نوشیدنی‌های غیرالکلی منحصر به چای و قهوه یا نوشابه‌های قندی و مضر نیست. در این میان آبمیوه نیز سهم بسزایی در بازار نوشیدنی به‌جز آب ایفا می‌کند. آبمیوه‌های تازه را نمی‌توان برای مدت طولانی در یخچال یا محیط بیرون نگهداری کرد، از این‌رو کارخانه‌ها وارد عمل شدند و آبمیوه‌های مختلف را در بطری و پاکت ریختند، به آنها افزودنی‌های مجاز و مواد نگهدارنده اضافه کردند و در بسته‌بندی‌های رنگین در اختیار مردم قرار دادند. گاهی اوقات این افزودنی‌های مجاز از سطح مجاز فراتر می‌رود و پزشکان معتقدند شکر استفاده شده در آبمیوه‌های کارخانه‌ای برای سلامتی مضر است و کمی بیشتر از گاهی پیش می‌آید که بخش میوه نوشیدنی را تنها اسانس تشکیل می‌دهد. هر چند هیچ‌کدام از این موارد از محبوبیت این نوشیدنی‌ها و مصرف روزافزون آنها نکاسته است.
بازار جهانی چای و قهوه
بازار چای و قهوه آماده تا سال 2024 به 13/116 میلیارد دلار خواهد رسید. چای و قهوه آماده روند رو به رشدی در صنعت نوشیدنی‌های غیرالکلی دارد. این نوشیدنی‌ها نه‌تنها سریع و انرژی‌زا هستند، بلکه در برخی جوامع یک روش زندگی محسوب می‌شوند. تنوع طعم‌ها و خواص این نوشیدنی‌ها با میزان تقاضای محصولات ارتباط مستقیم دارد. یکی از عوامل دیگری که در افزایش تقاضای این نوشیدنی تاثیر بسزایی گذاشته تغییر ذائقه مردم است چرا که مزه تلخ قهوه و گس چای این روزها طرفدار پیدا کرده و خیلی‌ها دیگر چای و قهوه‌شان را شیرین نمی‌کنند.
آینده پیش‌رو
با توجه به اینکه جنگ جهانی آینده را جنگ بر سر آب و منابع آبی می‌دانند، صنعت نوشیدنی حتی در ابعادی فراتر از صنعت خرده‌فروشی هم با حساسیت‌هایی مواجه است. در چند سال گذشته برندهای برتر نوشیدنی مانند کوکاکولا تمام تلاش و خلاقیت خودشان را در راه تولید محصولات سازگار با بدن انسان و البته محیط زیست به‌کار بسته‌اند. با تداوم روند فعلی از سوی برندهای برتر نوشیدنی به نظر می‌رسد دنیا در دهه‌های آتی جای بهتری برای زیستن خواهد بود اما باید توجه داشت در این راه سرمایه زیادی هدر می‌رود که در هر دو بعد مادی و معنوی می‌تواند زنگ خطر را برای کره‌خاکی به‌طور عموم و برای صاحبان برندهای نوشیدنی از سوی دیگر به صدا درآورد. اینکه تا چه اندازه سالم‌سازی در دستور کار قرار می‌گیرد، بستگی به توجه برندها دارد.
