پشت پرده حراج‌های شگفت‌انگیز در فروشگاه‌های اینترنتی چه می‌گذرد
فروشگاه‌های آنلاین با عناوین دهان‌پرکن برای مشتریان‌شان پیامک می‌فرستند که حراج‌های شگفت‌انگیز و ویژه برگزار کرده‌اند، اما کافی است که چند روز قبل از این حراج‌ها به سایت‌شان مراجعه کنید تا ببینید قیمت انواع کالا را با نرخ‌های نامتعارف بالا برده‌اند، تا در روز حراج این قیمت‌ها را دوباره به حالت اول برگردانند و به مشتریان وانمود کنند که تخفیف‌های سنگینی برای آنها قائل شده‌اند.
دلار پایین آمد و قیمت موبایل حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش را تجربه کرد، اما فروشگاه‌های اینترنتی طوری وانمود کردند که کاهش قیمت موبایل مربوط به حراج و تخفیف‌های ویژه آنهاست!
فروشگاه‌های آنلاین ایرانی برخلاف بسیاری از همتایان جهانی خود برای ارزان‌فروشی نیامده‌اند. آنها با وجود اینکه ناچار نیستند سرمایه کلانی برای خرید ملک و زمین یا اجاره بپردازند، گاهی قیمت‌هایشان بالاتر از نرخ فروشگاه‌های سنتی است. در همین راستا اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی بارها اعلام کرده است که برخی فروشگاه‌های اینترنتی معروف گرانفروشی می‌کنند و قیمت‌ها را در بازار سنتی بالا می‌برند.
جالب است که رضا الفت‌نسب، عضو هیات‌مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی هم در واکنش به گرانفروشی برخی فروشگاه‌های آنلاین می‌گوید مردم اگر می‌بینند که آنها گرانفروشی می‌کنند، نخرند!
گران‌فروشی‌های عجیب در فروشگاه‌های آنلاین
این روزها کاروبار فروشگاه‌های اینترنتی سکه است. فروشگاه‌هایی که امکان سفارش و خرید هرجور کالا که فکرش را بکنید، دارند و می‌توانید با یک کلیک هر کالایی که می‌خواهید را سفارش دهید و تحویل بگیرید.
داستان فروشگاه‌های اینترنتی از تاسیس دیجی‌کالا آغاز شد. از سال ۸۵ بود که دو برادر تصمیم به تاسیس یک فروشگاه اینترنتی گرفتند. در آن سال‌ها دیجی‌کالا یک استار‌ت‌آپ کوچک بود، تنها پنج کارمند آن را اداره می‌کردند. حالا اما کسب‌وکار فروشگاه‌های آنلاین آنقدر رونق گرفته است که به گفته الفت‌نسب، عضو هیات‌مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی برخی از آنها برای خودشان تبدیل به پاساژ تجاری آنلاین شده‌اند. با این وجود، گرانفروشی فروشگاه‌های آنلاین ایرانی بارها صدای خیلی‌ها را درآورده است، از اتحادیه‌های صنفی گرفته تا مشتریان این فروشگاه‌ها.
این روزها همه ما می‌دانیم پایین‌آمدن قیمت ارز باعث کاهش قیمت موبایل شده است، با این حال براساس گزارش شهروند آنلاین، در فروشگاه دیجی‌کالا گوشی‌های موبایل با قیمت‌های بالایی عرضه می‌شوند. به‌عنوان مثال در حال حاضر گوشی موبایل سامسونگ مدل Galaxy A70 در فروشگاه دیجی‌کالا با قیمت چهار میلیون و ۸۹۹ هزار تومان فروخته می‌شود، درحالی‌که می‌توانید این گوشی را از مغازه‌های موبایل‌فروشی با قیمت سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بخرید که این فاصله قیمت یک‌میلیون تومانی واقعا عجیب است.
یا ماشین لباسشویی سامسونگ مدل B1242 با قیمت پنج میلیون و ۸۵۰ هزار تومان فروخته می‌شود، درحالی‌که قیمت این کالا در نمایندگی‌های شرکت سامسونگ پنج میلیون و ۷۴۰ هزار تومان است. جاروبرقی مارک بوش مدل BGL8PRO5IR در یکی از فروشگاه‌های آنلاین با قیمت چهار میلیون و ۵۴۵ هزار تومان قیمت‌گذاری شده، درحالی‌که می‌توانید این کالا را در مغازه‌ها با قیمت سه میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بخرید.
جالب است بدانید توجیهی که فروشگاه‌های اینترنتی برای گرانفروشی محصولات‌شان دارند، این است که خود فروشنده‌ها قیمت‌ها را اعلام می‌کنند و مردم می‌توانند کالاهایی که با قیمت‌های پایین‌تر عرضه می‌شوند را بخرند. چندی پیش مدیرعامل دیجی‌کالا در واکنش به اعتراضات مردم در فضای مجازی نسبت به گران‌تر‌بودن کالاهای دیجی‌کالا از بازار گفته بود، دیجی‌کالا تولیدکننده نیست و کالا را از تامین‌کننده می‌گیرد و به دست مصرف‌کننده می‌رساند. این یعنی اگر دیجی‌کالا قیمت را از تامین‌کننده کالا کم بگیرد، قیمت فروش را هم کم خواهد کرد و بالعکس اگر کالا را با قیمت بالا بگیرد، مجبور است آن کالا را با قیمت بالاتری ارائه کند و نمی‌تواند به صورت مداوم روی قیمت ۶۰۰ هزار کالا نظارت داشته باشد!
حراج‌های دروغین فروشگاه‌های آنلاین
یکی از پرطرفدارترین بخش‌های فروشگاه‌های آنلاین قسمت پیشنهادات ویژه است که معمولا اجناس با تخفیف‌های خاص را برای فروش می‌گذارند، اما اگر یک نگاه دقیق به این محصولات بیندازیم، متوجه می‌شویم کالاهایی مثل موبایل و لپ‌تاپ که قیمت مشخص با حاشیه سود پایینی دارند، همیشه کمترین مقدار تخفیف شامل‌شان شده و اجناسی چون عطر، کفش، ابزار ساختمانی و... تخفیف‌های بیشتری دارند. محصولاتی که با یک جست‌وجوی ساده در قیمت اولیه آنها (پیش از تخفیف) متوجه می‌شویم بهایی بعضا بالاتر از عرف داشته و به نوعی بخش زیادی از تخفیف، رسیدن مبلغ کالا به همان بهای واقعی‌اش بوده است!
درواقع اتفاقی که می‌افتد این‌طور است که قیمت کالاها بالاتر از عرف اعلام می‌شود و بعد با درج تخفیف روی محصول، قیمت واقعی آن است که به خریدار اعلام می‌شود و در فهرست کالاهای ویژه قرار می‌گیرد. یکی دیگر از مشکلاتی هم که کاربران در نظرات خود به آن اشاره می‌کنند این است که اطلاعاتی که در بخش بررسی و نقد کالا به کاربران داده می‌شود، چندان نزدیک به واقعیت نیست.
بررسی بخش نظرات درباره بعضی از کالاها به خوبی نشان می‌دهد که خریدار تا چه اندازه از تهیه این محصول پشیمان بوده و آن چیزی که درباره‌اش خوانده، با چیزی که دریافت کرده، از زمین تا آسمان متفاوت است. یکی دیگر از مشکلاتی هم که کاربران با آن روبه‌رو هستند این است که برخی از محصولات در انبار فروشگاه‌های اینترنتی موجود نبوده و درواقع آنها نقش واسطه فروش را بازی می‌کنند، به همین دلیل رسیدن کالا به دست مشتری گاهی ممکن است چهار یا پنج روز طول بکشد که همین موضوع نارضایتی مشتریان را به دنبال داشته و برای یک خرید فوری و مورد نیاز، یک ضعف بزرگ محسوب می‌شود.
گران است؟! نخرید!
رضا الفت‌نسب، عضو هیات‌مدیره کسب‌وکارهای اینترنتی درباره اینکه آیا نظارتی روی عملکرد فروشگاه‌های آنلاین وجود دارد یا نه، می‌گوید: «نظارت روی عملکرد فروشگاه‌های اینترنتی براساس شکایت‌ها و بازرسی‌ها انجام می‌شود. هر شکایتی از فروشگاه‌های اینترنتی شود، حتما بررسی می‌کنیم. مثلا فروشگاه دیجی‌کالا ازجمله مارکت‌هایی است که تاکنون توانسته رضایت ۹۵ درصد از شاکیان خود را جلب کند.»
الفت‌نسب درباره قیمت‌گذاری کالا در فروشگاه‌های اینترنتی توضیح می‌دهد: «به نظر می‌رسد این روزها برخی فروشگاه‌های اینترنتی مدل کسب‌وکار خود را تغییر داده و به یک پاساژ اینترنتی تبدیل شده‌اند، همین موضوع باعث شده به تعداد فروشنده‌های این سایت‌ها افزوده شود و در حال حاضر ۳۰ هزار فروشنده در این سایت وجود دارند و کالاهای خود را عرضه می‌کنند. درباره قیمت‌ها هم باید بگویم به جز قیمت کالاهای اساسی که دولت آنها را مشخص کرده و از سامانه ۱۲۴ هم قابل پیگیری است، بقیه قیمت‌ها براساس اعلام فروشنده مشخص می‌شود.»
او گفته است: «بنابراین نمی‌توانیم مثلا دیجی‌کالا یا سایر فروشگاه‌های اینترنتی را در بالابودن قیمت‌ها مقصر بدانیم. ضمن اینکه در فروش آنلاین هم همه‌چیز به صورت کاملا شفاف مشخص است و نهادهای نظارتی می‌توانند همه‌چیز را بررسی کنند.»
الفت‌نسب با اشاره به تخفیفات و حراجی‌هایی که در این فروشگاه‌های آنلاین اتفاق می‌افتد، تاکید می‌کند: «قانون گرفتن مجوز برای فروشگاه‌های مجازی مثل فروشگاه‌های حقیقی است. فروشگاه‌های اینترنتی هم برای حراج‌های بزرگ نیاز به گرفتن مجوز دارند، اما برای تخفیف‌دادن نیازی به مجوز نیست و فروشنده‌ها می‌توانند هرچقدر که می‌خواهند روی کالاهای خود تخفیف لحاظ کنند. اگر هم مردم می‌بینند که فروشگاه‌های اینترنتی گران می‌دهند، الزامی برای خرید از این فروشگاه‌ها ندارند.»
