چگونه یک روز خاص در تقویم، «علی بابا» را به رکورد فروش میرساند؟
در تقویم روزهای متعددی با نامگذاریهای گوناگون به چشم میخورد اما شاید یکی از عجیبترین روزها که به نوعی پیونددهنده مسائل اجتماعی با اقتصاد است، «روز مجردها» نام دارد.
برای منحصر نشدن این روز به تنها یک عنوان، دنیای تجارت و اقتصاد وارد عمل شده و در این روز به مجردها برای خرید از هر برندی تخفیفات استثنایی داده میشود. به طور مثال گروه چینی علیبابا بهعنوان یک برند فعال و موفق در زمینه تجارت الکترونیک اعلام کرد تنها در ۹ ساعت اول روز دوشنبه ۱۱ نوامبر (۲۰ آبان) مصادف با «روز مجردها» در چین، میزان فروش این گروه نسبت به زمان مشابه در سال گذشته میلادی ۲۵ درصد افزایش یافته و به رقم ۲۳ میلیارد دلار رسیده است.
امسال بیست و یکمین سال تاسیس گروه علیبابا همچنین دوازدهمین سالی است که این فروشگاه اینترنتی به مناسبت «روز مجردها» فروش ویژه اینترنتی برگزار میکند. سال گذشته فروش آنلاین گروه علیبابا در این روز ۳۰ میلیارد دلار بود و به نظر میرسد یکی از مهمترین دلایل بهبود فروش در سال جاری، توسعه فعالیتهای این گروه در مناطق کمترتوسعهیافته چین و دور از شهرهای بزرگ این کشور است. «آلوین لیو» از مدیران فروش علی بابا میگوید: «نسل جوان به خرید بیشتر تمایل دارد و مشتریان مناطق روستایی و شهرهای کمترتوسعهیافته هم به خرید کالاهای وارداتی علاقه بیشتری نشان دادهاند.»
برنامههای ویژه
گروه علیبابا برای موفقیت در فروش آنلاین در این روز برنامهای ویژه را به اجرا گذاشت. این وبسایت آنلاین چینی، جشنوارهه خرید ۲۴ ساعته خود به مناسبت روز مجردها را با اجرای زندهای از هنرمندان مشهور دنیا آغاز و پس از آن پوشش زنده اینترنتی فروش محصولات بیش از هزار برند را شروع کرد. علیبابا اعلام کرد تنها یک دقیقه و هشت ثانیه پس از آغاز این روز، میزان فروش به یک میلیارد دلار و پس از گذشت ۹ ساعت اول به 6/22 میلیارد دلار (31/158 میلیارد یوان) رسیده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۲۵ درصد رشد نشان میدهد. علیبابا اعلام کرده امسال بیش از 500 میلیون کاربر در این روز اقدام به خرید از مسیر این سایت کردند؛ یعنی حدود صد میلیون نفر بیش از تعداد کاربران در سال گذشته میلادی. امسال اولین سال است که در روز مجردها، «جک ما» بینانگذار علیبابا سکاندار گروه نیست. او در ماه سپتامبر از ریاست گروه علیبابا استعفا داد تا «زندگی جدیدی» را شروع کند. همانطور که در تقویم مناسبتهای مختلفی مانند روز پدر، دختر، مادر و... داریم در تقویم یک روز هم به اسم روز مجردها ثبت شده. در اصل روز مجردها یک روز ویژه بین جوانان مجرد در چین است که در آن افراد، مجرد بودن را جشن میگیرند.
فلسفه نامگذاری
روز ۱۱ نوامبر هم به همین جهت انتخاب شده که در تقویم میلادی به شکل ۱۱/۱۱ نوشته میشود و عدد یک در آن تکرار شده است. این روز یک روز ویژه در بین جوانان مجرد چینی است که در آن مجرد بودن خود را جشن میگیرند. روز مجردها در واقع در پاسخ به روز ولنتاین از سال ۱۹۹۰ در ۱۱ نوامبر هر سال در چین جشن گرفته میشود. دلیل انتخاب این تاریخ خاص این است که یازدهم نوامبر به صورت ۱۱/۱۱ نوشته میشود و تکرار عدد یک در آن به نوعی تاکید بر تنها بودن افراد مجرد دارد. البته به نظر میرسد این روز همچنین به روزی خاص برای ازدواج تبدیل شده است. برای مثال در سال ۲۰۱۱ میلادی در پکن بیش از ۴۰۰۰ زوج در این روز با هم ازدواج کردند؛ درحالی که به طور میانگین در پکن ۷۰۰ ازدواج در روز اتفاق میافتد. در مقام مقایسه شاید حتی رویدادی مثل «بلکفرایدی» (Black Friday) هم در مقابل حجم مالی خریدهایی که چینیها در روز مجردها انجام میدهند چندین برابر کوچکتر باشد. فروشگاه اینترنتی علیبابا از سال ۲۰۰۹ این رویداد را به مدلی از بلکفرایدی در چین تبدیل کرد. علیبابا در سال ۲۰۱۷ گزارش داد رقم فروشش در روز مجردها حدودا 3/25میلیارد دلار بوده است. این عدد در مقایسه با سال ۲۰۱۶ رشد ۴۰ درصدی داشته است. بیش از ۱۸ میلیارد دلار از این فروش در ۱۳ ساعت اول آغاز رویداد اتفاق افتاده. در مقابل تعداد فروشگاههایی که رویدادهای بلکفرایدی یا «سایبر ماندی» (Cyber Monday) را پوشش میدهند، سایت علیبابا بهتنهایی به این رقم در روز مجردها دست یافته است. در اولین سال برگزاری فروشهای ویژه به مناسبت روز مجردها، چینیها حدود ۵۰ میلیون یوان چینی (بیش از ۶ میلیون دلار) از علیبابا خرید کردند. در سال ۲۰۱۱ به واسطه رندتر شدن تاریخ روز مجردها (۱۱/۱۱/۱۱) این رقم رشدی بسیار زیاد داشت. در سال ۲۰۱۵ و در یک نظرسنجی از هزار چینی مشخص شد هر شخص به طور متوسط هزار و 761 یوان (حدود ۲۰۰ دلار) در روز مجردها خرج کرده است. در حال حاضر غیر از علیبابا سایتها و برندهای دیگری مثل «جیدی» یا پوشاک زارا و مککیز و سایر شرکتهای اروپایی و آمریکایی هم به کمپین پیوستهاند و تخفیفهای ویژهای را در این روز در نظر میگیرند.
به طور کلی آنچنان که بین برندها مرسوم است، روزها و ایام نامگذاری شده برای طیفی خاص از منظری تجاری هم قابل توجه است و در این ایام برندها بیش از هر زمان دیگری با ارائه تخفیفات و اصرار بر انجام فروشهای خاص، مشتریانی که یک روز خاص به آنها تعلق دارد را به سمت مراکز خرید میکشانند. این اقدام علاوه بر آنچه در چارچوب مرزهای مشتریمداری و احترام به خریدار تعریف میشود، سودی قابل توجه را هم از آن برندها میکند. در این حالت، بازی برد- برد، منطقه و حتی شهری را در محاصره جشنی بزرگ و پرزق و برق قرار میدهد.
منبع: Bloomberg.com