سال‌های بسیاری است که برندهای مطرح و شناخته‌شده خارجی به اولین انتخاب مردم برای خرید کالاها خصوصا کیف و کفش و پوشاک تبدیل شده‌اند. موضوعی که به‌‌رغم تلاش بی‌وقفه تولیدکنندگان داخلی و همچنین قوانین وضع‌شده برای ممنوعیت واردات کالاهای خارجی همچنان ادامه پیدا کرده است و گویا جلوگیری از آن چندان هم کار آسانی نیست.
علاقه و تمایل زیاد به پوشیدن لباس‌هایی که عنوان یک برند مطرح را به‌دنبال خود می‌کشند و اصطلاحا «برند باز بودن» عبارتی است که خواه‌ناخواه با چند بار استفاده از کالاهای یک برند خاص در اقشار مختلف مردم خصوصا جوانان دیده و به نوعی نهادینه شده است. تا جایی که این علاقه در برخی مواقع آگاهی آنها را نسبت به اصل بودن یا نبودن یک کالا افزایش داده و برای اطمینان بیشتر و خریدی ظاهرا مطمئن آنها را راهی کشورهای همجوار می‌کرد. اما با شرایط اقتصادی پیش‌آمده طی دو سال اخیر و افزایش تحریم‌ها و در پی آن نوسانات ارزی پیش‌بینی نشده که گریبانگیر کشور شده است، این امکان به میزان بسیار زیادی برای آن دسته از اقشار جامعه که سفر خارج از کشور را به این منظور می‌رفتند از بین رفت و از طرفی بسیاری از برندهای خارجی هم بار سفر بسته و تا بازگشت شرایط کشور به حالت ایده‌آل ایران را ترک کردند.
این درحالی است که مدتی پیش دستورالعملی ابلاغ شد که برندهای ثبت‌شده و دارای مجوز خارجی برای ماندگاری در بازار ایران باید ۲۰ تا ۳۰درصد از سهم‌شان در بازار را با تولیدات پوشاک خود در داخل کشور تامین کنند. از طرف دیگر اعلام شده بود که برندهای خارجی پوشاک که دارای مجوز فعالیت هستند و به تعهدات خود عمل کرده‌اند، هیچ مشکلی برای واردات پوشاک ندارند و پوشاک آنها می‌تواند در فرآیند ثبت سفارش و واردات قرار گیرد.
جلال قدیری، دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران هم چند ماه پیش گفته بود: «واردکنندگانی که علاقه دارند در بازار ایران کار کنند موظف هستند با تولیدکنندگان ایرانی قرارداد ببندند که معادل ۲۰درصد واردات‌شان را آنها در کشور تولید کنند. بخشی از کسانی که با تولیدکننده داخل همکاری می‌کنند شناسه کالا دریافت می‌کنند، اما هر کالایی که شناسه نداشته باشد قاچاق محسوب می‌شود که حجم بسیار زیادی از بازار را تشکیل می‌دهد، به‌طوری‌که می‌توان گفت ۹۵ درصد پوشاک خارجی در بازار شناسه کالا ندارد.
حضور برندهای خارجی و ایجاد فضای رقابتی
برخی از تولیدکنندگان داخلی، پوشاک وارداتی و حضور برندهای خارجی را دشمن صنعت خود دانسته و اظهار می‌کنند که واردات پوشاک، بازار را به تصاحب خود درآورده، به این صورت که این برندها پیش از خروج از کشور فضاهای بسیار مناسبی از مراکز خرید پرطرفدار کشور را در اختیار گرفته و امکان حضور را به‌طورکلی از برندهای داخلی گرفته بودند. عده دیگری از تولیدکنندگان نیز بر این باورند که بدون واردات امکان رقابت برای تولید داخل وجود نداشته و این موضوع در نهایت مانع رشد صنایع خواهد شد. در واقع این دسته بر این باورند که حضور برندهای خارجی در داخل کشور فضایی رقابتی را ایجاد می‌کند و منجر می‌شود تا تولیدکنندگان داخلی در همین فضا برای افزایش کیفیت و بالا بردن رضایت مشتری تلاش کنند و از این طریق جایگاهی را در ردیف انتخاب‌های مشتری به‌دست آورند.
موضوع دیگری که هم‌اکنون نیازمند توجه است قیمت‌های بالایی است که برخی از برندهای داخلی کشور روی کالاهای خود اعمال می‌کنند. گرچه درصد بالایی از این موضوع نشات‌گرفته از مشکلات تامین مواد اولیه و پروسه طراحی و دوخت و... برندهاست، اما گاهی نارضایتی مشتری را درپی داشته است.
آمارها چه می‌گویند؟
تا سال ۱۳۹۷، پوشاک خارجی برای ورود به کشور با چالش‌های چندانی مواجه نبودند و به نوعی مسیر راحتی را برای ورود غیرقانونی به کشور داشتند.
براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت و برمبنای گزارش چند ماه پیش منتشرشده از سوی شهرآرا نیوز، مجموع مصرف کالاهای نساجی و پوشاک در کشور ۵۱۰ هزار تن است که ۳۵۰هزار تن آن تولیدات داخلی است.
۹ هزار و ۸۱۸ واحد نساجی در کشور مستقر است، اما میزان واردات پوشاک به ایران یک و نیم برابر متوسط جهانی است و با رشد واردات قاچاق پوشاک در دهه ۸۰ و رسیدن آن به رقم 6میلیارددلار، حدود نیم تا یک میلیون شغل در کشورمان از بین رفت. ۷۵درصد از کل کشفیات پوشاک قاچاق در کشور ما متعلق به چین و ۹ درصد متعلق به امارات است که این کشورها در صدر کشورهای صادرکننده پوشاک با برند تقلبی هستند.
به‌طور کلی باید گفت حمایت از تولید داخل و تولیدکنندگان داخل کشور در هر صنعتی که باشند امری بسیار لازم و ضروری است خصوصا در حوزه پوشاک که همیشه سایه سنگین قاچاق را روی سر خود احساس می‌کند. اما در صورتی که برندهای خارجی در کشور حضور نداشته باشند طبیعتا امکان آشنایی با دانش روز دنیا و از همه مهم‌تر فضای رقابت و شکوفایی هم از بین خواهد رفت. اما با توجه به شرایط پیش‌آمده لازم است تا تولیدکنندگان داخلی بیش از گذشته برای بهترین شدن تلاش کنند تا اگر بازهم احتمال باز شدن مرزها و بازگشت برندهای خارجی برای حضور در کشور فراهم شد، نفسی برای ماندن در عرصه رقابت و تولید برایشان باقی بماند.
