از یک‌سو افزایش جمعیت، توسعه شهرها، رشد شهرنشینی، وجود ترافیک، ضرورت کاهش هزینه‌های خانوار و مدیریت زمان از جمله عواملی هستند که ضرورت گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای در کشور را سبب شده‌اند و از سوی دیگر تنوع گسترده کالاها، قیمت مناسب، عرضه مستقیم کالا از تولیدکننده به مصرف‌کننده با حذف واسطه‌ها، کاهش تردد مردم، خرید همه نیازهای خانوار از یک مکان، عرضه کالاهای باکیفیت و استاندارد، حمایت از تولید داخل و همچنین ایجاد تنوع در فروش با تخفیف‌های ویژه و موارد دیگر ازجمله دلایلی هستند که تمایل مردم برای خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای را نسبت به خرده‌فروشی‌های سنتی بیشتر می‌کنند.
در این میان دولت هم‌صدا با توسعه مدرن خرده‌فروشی در کشور و همگام با نیازهای مردم به‌ضرورت توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای عرضه مستقیم کالا واقف شده است به‌طوری‌که در برنامه ششم توسعه نیز بر ضرورت افزایش و گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای تاکید شده و سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای در توزیع کالا از هشت درصد کنونی به ۲۰درصد تا پایان برنامه پیش‌بینی شده است.
با این حال، پس از درک این موضوع از سوی مردم، مسوولان، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران که راه گریزی نیست جز ایجاد خرده‌فروشی‌های مدرن و متنوع در کشور و گذار از فروش سنتی به مدرن، حال باید به دنبال تداوم حیات اقتصادی فروشگاه‌های زنجیره‌ای باشیم و این مهم نیز منوط به توسعه شعب این فروشگاه‌ها است که امیدواریم دولت و مسوولان ذی‌ربط با حمایت از گسترش این فروشگاه‌ها، به تحقق برنامه توسعه کشور برای داشتن سهم ۲۰درصدی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در نظام توزیع کمک کنند.
فروشگاه زنجیره‌ای اسپار یکی از آن فروشگاه‌های زنجیره‌ای است که مدیران آن بادانش به‌روز و علم به این صنعت وارد عرصه شده‌اند. این فروشگاه بانام بین‌المللی اسپار اینترنشنال به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت خرده‌فروشی مستقل دنیا با حضور در ۴۹ کشور و با داشتن بیش از ۱۳۵۰۱ شعبه در این کشورها و با درآمدی بالای ۵/ ۳۹ میلیارد یورو در سال اخیرا با نمایندگی انحصاری شرکت اسپار ایرانیان، پس از اخذ مجوز سرمایه‌گذاری خارجی و موافقت‌های اصولی اصناف و بازرگانان ایران فعالیت خود را آغاز کرده است. شرکت اسپار ایرانیان با هدف تاسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای، اشتغال‌زایی، کمک به تولید ملی از طریق تولید کالا با برند اسپار و آموزش، انتقال دانش روز خرده‌فروشی و ارتقای سطح تخصص، علاوه بر اینکه در نظر دارد تا با رکوردهای بی‌نظیر بین‌المللی‌اش، گامی محکم در صنعت خرده‌فروشی ایران بردارد، درعین‌حال می‌خواهد در راستای تربیت نیروی انسانی حرفه‌ای، کارآفرینی و ایجاد شغل در این صنعت، تحولی نو ایجاد کند. اسپارایرانیان در نظر دارد تا در راستای ارتقای سطح دانش فنی نیروهای کاری بالقوه، استفاده و نه‌تنها نیروهای کارآمد را جهت کار تخصصی در فروشگاه‌های خود تربیت کند، بلکه زمینه کار آنها را در هر یک از فروشگاه‌های دیگر زنجیره‌ای و به‌طورکلی جذب به بازار کار، فراهم کند.
این فروشگاه زنجیره‌ای در بازار پر از رقابتی که فروشگاه‌های زنجیره‌ای در آن فعالیت دارند با ارائه خدمات مطلوب و مشتری‌پسند توانسته در یک فضای شفاف و نظارت‌پذیر رقابت کند. در واقع همین مزیت رقابت‌پذیر بودن و نظارت‌پذیر بودن فروشگاه‌های زنجیره‌ای قطعا به نفع مشتریان است؛ زیرا در این بازار هر فروشگاهی که بتواند بهترین سیاست‌گذاری مشتری‌مدارانه را داشته باشد، مورد توجه قرار خواهد گرفت. بر همین اساس با امیرحسین انوری، مدیر ارشد توسعه، سرمایه‌گذاری و عملیات فروشگاهی شرکت اسپار گفت‌وگو کرده‌ایم.
هدف از تاسیس و راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای اسپار در ایران چیست؟
ارائه خدمات در سطح بالا به مشتریان، ایجاد خرید ارزشمند و ارائه محصولات تازه و باکیفیت در مجتمع‌های تجاری، در قالب یک برند هلندی با استانداردهای بالای بین‌المللی در صنعت خرده‌فروشی ایران و همچنین اشتغال‌زایی برای جوانان ایرانی از جمله مهم‌ترین اهداف ما به شمار می‌آید.
فروشگاه اسپار برای ماندن در بازار و اینکه جزو برترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای باشد، چه راهکارهایی در پیش گرفته است؟
برای محقق شدن این امر، اسپار به چهاراصل خود همیشه پایبند است که این چهاراصل شامل خرید ارزشمند، ارائه محصولات تازه با کیفیت بالا، خدمت‌رسانی عالی به مشتری و ارائه محصولات متنوع است که سبب می‌شوند مشتریان و مصرف‌کنندگان از قدرت انتخاب بالایی برخوردار باشند.
همچنین با تمرکز بر دکوراسیون داخلی و چیدمان متناسب با کانسپت هر فروشگاه در موقعیت‌های تجاری که انتخاب می‌شوند، نسبت به رقبا، مزیت رقابتی ایجاد خواهد شد. با توجه به اینکه هدف اسپار ایجاد فروشگاه‌ها در همسایگی است، سعی می‌کنیم با در دسترس بودن، خریدی آسان را برای مشتریان فراهم کنیم و هر روز عملکردی بهتر از قبل داشته باشیم.
برنامه شما در زمینه تعامل با تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان که گله‌های زیادی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارند، هم از نظر پرداخت طلب‌هایشان و هم از نظر تعامل با آنان چیست؟
بزرگ‌ترین گله تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان پرداخت طلب‌ها است که ما یکی از مهم‌ترین اولویت‌های خود را پرداخت به‌موقع، طبق قرارداد منعقد شده با تامین‌کنندگان قرار داده‌ایم. همچنین این مطالبات بر پایه یک عرفی از بازار است که طبق آن عرف مذاکرات انجام می‌شود و توافق صورت می‌گیرد و قرارداد به‌صورت قطعی نه امانی، است.
همچنین، در اسپار جلسات دوره‌ای با تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برگزار می‌شود نظرات و بازخوردهای آنان گرفته می‌شود و همچنین نظرات، انتقادات و انتظارات مشتریان به آنها منتقل می‌شود تا این تعامل دوطرفه منجر به فروش بیشتر و بهتر شود.
بسیاری از تولیدکنندگان برای ورود به فروشگاه‌های زنجیره‌ای راه‌های سختی را پیش‌رو دارند، شما برای رفع این موضوع و تسهیل ورود کالا به فروشگاه اسپار چه راهکارهایی در نظر گرفته‌اید؟
سختی راه، مربوط به مبحث کنترل کیفیت است که تولیدکنندگان و شرکت‌های پخش با آن مواجه هستند و ما با توجه به حضورشان در مارکت و استقبالشان از مردم، با بررسی و آنالیز همه جوانب، ورودشان را تسهیل می‌کنیم. البته برای ورود به فروشگاه‌های اسپار، پیش‌زمینه‌ها و استانداردهایی از قبیل تنوع و کیفیت بالا و همین‌طور عدم‌امکان استفاده از کالاهای وارداتی با توجه به تحریم‌ها و حمایت از تولیدات ایرانی و فعالیت به‌صورت نظام‌مند و قانونی و... وجود دارد که با فراهم کردن آنها توسط تولیدکنندگان، همکاری صورت خواهد گرفت. همچنین نداشتن مشکلات مالیاتی، دارایی و موانع قانونی از مهم‌ترین شرایط همکاری با فروشگاه‌های زنجیره‌ای اسپار است.
چه کالا و محصولاتی قرار است در اسپار به فروش برسد؟
تلاش می‌کنیم تمامی کالاها و محصولات مصرفی شامل خواربار، نوشیدنی، آرایشی بهداشتی، لبنی، پروتئینی، غذایی آماده، سالاد، ساندویچ، میوه، سبزی، نان، شیرینی و تمام کالاهای مرتبط با صنعت سوپرمارکت را درفروشگاه‌هایمان داشته باشیم. چه کالاهایی مثل غذا و نان که در فروشگاه تولید می‌کنیم و چه کالاهایی که به‌صورت بسته‌بندی به فروش می‌رسانیم.
به نظر جنابعالی عوامل کلیدی موفقیت در رقابت بین فروشگاه‌های زنجیره‌ای چیست؟
یکی از مهم‌ترین عوامل کلیدی موفقیت بین فروشگاه‌های زنجیره‌ای، احترام به مشتری در همه جوانب است؛ به این معنی که وقتی مشتری وارد فروشگاه می‌شود، فضای داخلی طراحی‌شده، چیدمان، رفتار کارکنان فروشگاه و کمک و راهنمایی برای تسهیل در انتخاب کالا، همه این موارد باید به‌گونه‌ای باشد که در نهایت برای مشتری ایجاد رضایت کند و حس خوبی در آنها برای خرید کردن و گذراندن زمان بیشتر داخل فروشگاه و بازگشت مجدد به آن ایجاد کند.
برگ خرید بعدی که باعث موفقیت در رقابت می‌شود ارائه محصولات با کیفیت و متنوع است. اهمیت به محصولات تازه مثل میوه، سبزی، نان، غذای نیمه آماده و یک قهوه خوب تمام مواردی هستند که مشتری می‌تواند در فروشگاه اسپار در تمام فرمت‌ها از اکسپرس، سوپرمارکت یا هایپرمارکت مشاهده کند و از این خدمات بهره‌مند شود.
آموزش کارکنان، عامل مهمی در موفقیت محسوب می‌شود که از اهمیت بسزایی در بین مدیران ارشد اسپار برخوردار است، به این معنی که کارکنان باید آموزش کافی و لازم را داشته باشند تا بتوانند خدمات خوبی را به مشتری ارائه دهند که شرکت اسپار ایران با داشتن آکادمی اسپار ایران (که جزو سه کشور در کل ۴۹ کشور اسپار پس از اتریش و آفریقای‌جنوبی است که مجوز این را دارد که آکادمی اسپار داشته باشد) سعی می‌کند تمام کارکنان خود را در سطوح مختلف دفتر مرکزی و فروشگاه‌ها به‌طور دانشگاهی و عملی آموزش دهد و همین امر باعث ایجاد مزیت رقابتی خواهد شد.
یکی دیگر از عوامل موفقیت، داشتن رابطه و تعامل بهینه و درست با تامین‌کنندگان است که شرکت اسپار ایران این روابط را به‌طور کامل و به نحواحسن با تامین‌کنندگان دارد.
در حال‌حاضر برند اسپار چند شعبه دارد و برنامه شما برای افتتاح شعب جدید چیست؟
در حال‌حاضر برند اسپار سه شعبه در پاسداران، ولنجک و شمشک با فرمت‌های سوپرمارکت محلی و اکسپرس دارد و در هفته اول تیرماه نیز افتتاح فروشگاه اکسپرس خود را در مجتمع مسکونی تجاری آ.اس.پ خواهیم داشت. برنامه اسپار برای توسعه در سال پیش‌رو، افتتاح فروشگاه‌ها با مجموع مساحت ۲هزار مترمربع در شهر تهران خواهد بود.
موضوع فروش اینترنتی که در دوران بحران ازجمله شیوع بیماری کرونا کاربردی شد و توانست راهی برای کمک به تولیدکنندگان باشد، شما چه اهداف و برنامه‌هایی در این زمینه‌دارید؟
طبیعتا فروش اینترنتی یکی از اولویت‌های ما در سال ۱۴۰۰ خواهد بود، چراکه حتی بعد از دوران کرونا هم، فروش اینترنتی سهم زیادی از بازار را به خود اختصاص خواهد داد. بنابراین فعال‌سازی حوزه فروش اینترنتی یکی از مهم‌ترین اهداف ما است و در این زمینه یکی دیگر از عمده فعالیت‌های ما مشارکت با اپلیکیشن های مختلف است تا کالا به بهترین و آسان‌ترین شکل به دست مصرف‌کنندگان برسد.
در خصوص اشتغال‌زایی و خدمات پس از فروش نیز توضیح دهید.
قطعا یکی از اهداف اسپار برای حضور در ایران، ایجاد اشتغال و بهره‌گیری از توانایی‌ها و توانمندسازی نیروهای انسانی بوده است که این امر با آموزش در آکادمی اسپار ایران و انتقال دانش و تجربه بین‌المللی همراه خواهد بود.
درباره خدمات پس از فروش، اسپار هم متناسب با قوانینی که برای مرجوعی کالاها درفروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود دارد، خدمات پس از فروش خود را به بهترین نحو ارائه می‌کند.
وضعیت صنعت خرده‌فروشی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به‌طورکلی سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای در صنعت خرده‌فروشی ایران نسبت به آنچه که در برنامه توسعه کشور در نظر گرفته شده است، در حال‌حاضر بسیار کم است اما این پتانسیل وجود دارد که این سهم بیشتر شود و به همین خاطر ما آینده بسیار مثبتی را برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران پیش‌بینی می‌کنیم و امیدواریم با حضور رقبای بیشتر چه در سطح بین‌المللی و چه در سطح داخلی امکان رقابت بیشتر شود که درنهایت باعث خواهد شد کیفیت خدماتی که توسط برندهای مختلف ارائه می‌شود، بالاتر رود و مشتری‌های ایرانی از بالاترین خدمات و باکیفیت‌ترین محصولات در یک محیطی کاملا مناسب بهره‌مند شوند.
معضلات و مشکلات فروشگاه‌های زنجیره‌ای چیست؟
از مهم‌ترین مشکلات با توجه به نحوه فعالیت، هزینه‌ها، درآمد و سود خالص فروشگاه‌های زنجیره‌ای، می‌توان به قیمت بالای موقعیت‌های تجاری و هزینه‌های بالای رهن، اجاره، شارژ و تعمیرات و نگهداری در ایران اشاره کرد. همچنین به دلیل مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها، هزینه‌های بالای تجهیزکردن فروشگاه‌های زنجیره‌ای و عدم‌دسترسی به برخی تجهیزات وارداتی، از کیفیت ارائه خدمات می‌کاهد. در نتیجه ریسک سرمایه‌گذاری بالا رفته و توسعه محدود و سرعت رشد کند می‌شود و به دنبال آن سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای در صنعت خرده‌فروشی پایین می‌آید و اهداف آنها به‌طور کامل محقق نمی‌شود.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
