طراحی لباس به‌عنوان یکی جذاب‌ترین هنرهای حال حاضر کشور متاسفانه با چالش‌های بسیاری روبهرو است. چالش‌هایی که گرچه بارها و بارها از طریق تریبون‌های مختلف و توسط افراد گوناگون بیان شده و به اثبات رسیده‌اند اما همچنان در انتظار راه‌حلی مناسب هستند. در این شماره با میترا تمجیدی سینماگر و یکی از بانوان موفق ایرانی در عرصه طراحی مدولباس به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم که شرح کامل آن را در ادامه می‌خوانید.
ورود شما به عرصه طراحی مدولباس چطور شکل گرفت؟
دغدغه اصلی من کارگردانی در سینما بود، نویسندگی را هم برای به تصویر کشیدن آنچه به آن علاقه داشتم انتخاب کردم. اما علاقه من به زیباپوشی شرایطی را فراهم کرد تا در عرصه طراحی صحنه و لباس هم فعالیت کنم. تهیه‌کنندگی بهترین فیلم هفته نیروی انتظامی در سال 87 هم یکی از تجارب کسب‌شده من در عرصه تهیه‌کنندگی است.
همکاری شما با بنیاد ملی مدولباس به چه سالی باز می‌گردد؟ طی این سال‌ها چه جوایزی دریافت کردید؟
حدود 9 سال از حضور من در عرصه طراحی لباس می‌گذرد و سال 1391 بود که آشنایی من با بنیاد ملی مدو لباس در حد یک فراخوان و ارسال طرح رقم خورد که در ادامه این جریان، به‌عنوان طراح برتر برگزیده شدم.
به این صورت که در آبان سال 91 در جشنواره مدولباس بنیاد ملی مدولباس شرکت کرده و برگزیده شدم. جشنواره دیگری در اسفندماه همان سال برگزار شد که با طراحی در حوزه مانتوی مشاغل و مانتوی اجتماع باز هم شانس پذیرفته شدن به‌عنوان طراح برتر را پیدا کردم. برای حضور در جشنواره سوم و ورود دوباره به این حیطه تردید داشتم ولی با تشویق‌های بنیاد ملی مد و لباس در قسمت آقایان شرکت کردم و باز هم موفقیت برایم رقم خورد.
شما برای طراحی‌هایی که انجام می‌دهید و همین‌طور تدریس این هنر از چه روش هایی پیروی می‌کنید؟
در ابتدا باید بگویم که من به جز امر طراحی حدود چهار سال است مشغول تدریس در رشته طراحی لباس تخصصی هستم، البته با استفاده از روش‌هایی که درک مطلب را به بهترین شکل ممکن برای هنرجویان فراهم کند چراکه حس جادوی تصویر به خوبی یک مطلب را قابل درک می‌کند.
طراحی لباس با مهارت تجسم خلاق روشی است که من در امر تدریس از آن پیروی می‌کنم و از آنجاکه علاقه خاصی به نوآوری و کلاژ دارم حدود سه سال طول کشید تا تجربه 20ساله من در موسیقی، تصویر و مهارت تجسم خلاق با طراحی لباس پیوند خورد و سیلابس آن را نوشتم و برای اولین‌بار در ایران شوع به تدریس آن کردم. هم‌اکنون دوره‌های مختلف طراحی لباس را با مهارت تجسم خلاق به هنرآموزان تدریس می‌کنم که جذابیت بسیاری برای هنرجویان داشته و موفقیت آنها را هم رقم زده است.
امضای مخصوص شما در طراحی‌هایی که انجام می‌دهید، چیست؟
طراحی‌های من طبق لباس‌های ادوار تاریخی ایران است. در حقیقت طراحی‌های من به صورت پست‌مدرن انجام می‌شود و البته کاملا قابل پوشش برای فصلی است که طراحی می‌شود.
از تجربه‌ای که چندسال پیش برای طراحی لباس خانم اشتون به‌عنوان یک چهره شناخته‌شده بین‌المللی داشته‌اید برایمان بگویید.
13 اردیبهشت سال 1393 بود که «طراحی لباس خانم کاترین اشتون توسط یک ایرانی» بیستمین خبر جهان شد و در عین حال که اتفاق بسیار خوشایندی بود و آوازه طراحی لباس یک چهره بین‌المللی توسط یک ایرانی را جهانی کرد، ادامه کار را برای من سخت کرد. پس از این اتفاق بود که برای داوری در جشنواره‌های مدولباس فجر دعوت شدم و حالا حدود 6 سال است که به‌عنوان داور در بخش‌های مختلف این جشنواره فعالیت می‌کنم.
از نظر شما حوزه طراحی لباس در ایران با چه چالش‌هایی روبهرو است و چطور می‌تواند از این موضوع عبور کند؟
از آنجاکه ورود هر فرد به هر شغل باید دارای هدفی از پیش تعیین‌شده باشد و بسیاری از افراد هم بدون هدف وارد یک حیطه کاری می‌شوند، باید بگویم یکی از مواردی که یک طراح لباس را متضرر می‌کند، ناکامی است.
از طرفی برخی طراحان لباس تصور می‌کنند لزومی برای حضور آنها در عرصه تولید وجود ندارد. کما اینکه این موضوع حتی در عرصه‌های بین‌المللی بحثی تعریف‌نشده است. این درحالی است که طراحی لباس تکنیک‌های ویژه خود را دارد که بدون آگاهی از آن موفقیتی در کار نخواهد بود.
همچنین لازم است یک طراح لباس دید تصویری داشته باشد. درواقع یک طراح لباس باید بتواند نمونه طرح ارائه‌شده خود را به تن‌پوش تبدیل کند (مهارت دوخت را بلد باشد). ضمن اینکه فردی که دوره آموزش را خود را سپری می‌کند و به‌طور مثال مزون‌داری را شروع می‌کند باید بداند که پس از گذشت حداقل سه سال به یک سود معمولی خواهد رسید و برای رسیدن یک حرفه به نتیجه مناسب هفت سال زمان نیاز است.
از آنجا که مبانی هنرهای تجسمی نقش بسزایی در طراحی لباس دارد، باید بگویم اکثر طراحان موفق ما افرادی هستند که از رشته‌های مرتبط با هنرهای تجسمی و معماری به سمت طراحی لباس گرایش پیدا کرده‌اند.
موضوع دیگری که به‌عنوان یک چالش در عرصه طراحی لباس وجود دارد عدم امکان نمایش زنده لباس و ابزارهایی برای ارائه مد است. معضل دیگر، واحدهای درسی منسوخ شده در دانشگاه‌هاست. با توجه به تغییرات لحظه‌ای مد در جهان باید همه آموزش‌ها به‌روز شود. یکی دیگر از چالش‌های اساسی در این حوزه عدم پیوند میان صنعت و دانشگاه است که باید برای برطرف کردن آن، همه دست‌اندرکاران با هم همکاری کنند و شرایط مطلوب را فراهم آورند.
من به تولیدکنندگان توصیه می‌کنم تا کمی ریسک‌پذیری خود را افزایش داده و اجازه تغییر حتی به کوچک‌ترین میزان را در کالاهای قابل عرضه خود صادر کنند و طراحان لباس نیز رفتارهای منطقی‌تری در عرصه تولید پوشاک از خود نشان دهند.
لطفا کمی درباره ارتباط میان مد و سینما برای مخاطبان ماهنامه تجارت طلایی توضیح دهید.
همان‌طور که در طراحی لباس و تولید پوشاک لازم است از پیش یک آشنایی با ماشین‌آلات صنعتی وجود داشته باشد تا کار به نحو احسن به نتیجه برسد، همین امر در بحث طراحی لباس سینما نیز وجود دارد. به این صورت که یک طراح لباس باید با روال کار در تولید، گریم، تصویر، صدا و... آشنا باشد تا بتواند لباسی مناسب پرسوناژ فیلم طراحی کند.
به طور کلی باید این نکته را مدنظر قرار داد که تمامی حرفه‌ها با یکدیگر در ارتباط هستند و یک طراح لباس تصویر با افراد زیادی سروکار خواهد داشت و برای ادامه مسیری که در آن قرار گرفته است باید علم و آگاهی خود را افزایش دهد. این درحالی است که در حال حاضر شاهد ضعف‌های بسیاری در این زمینه هستیم.
