چند سالی است که ماهیت جدید خیابان سیتیر تجربه حضور در این محله قدیمی را جذابتر و البته به یادماندنیتر کرده و به نوعی عنوان یک فوداستریت را از سوی مخاطبان به خود اختصاص داده است. فضایی که در تمام دنیا یکی از مقاصد مهم گردشگری تلقی میشود و مکان مناسبی جهت پیادهروی و کنار هم بودن تمامی طبقات اجتماعی است. در این شماره با طراح و ایدهپرداز گذر گردشگری سیتیر که بهتازگی پروژه دیگری را نیز اجرا کرده است، گفتوگویی داشتهایم که از نگاهتان میگذرد.
لطفا خودتان را معرفی کرده و رزومه کوتاهی از سوابق کاریتان ارائه دهید.
نگینالسادات گطمیری هستم، کارشناس و کارشناسارشد طراحی صنعتی و دکترای پژوهش هنر، همچنین دارای مدرک DBA از دانشگاه تهران. 13 سال است که مدرس دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز دانشکده هنر معماری هستم.
از سال 83 تا 91 عضو هیاتمدیره یک شرکت برگزارکننده نمایشگاههای تخصصی بودم و از سال 92 مدیرعامل شرکت پیام خاص هستم که به صورت تخصصی فعالیتهای شهری و گردشگری انجام میدهد.
همچنین ایدهپرداز، طراح و مجری گذر گردشگری سیتیر از سال 1395 تاکنون و ایدهپرداز و مجری گذر گردشگری آب و آتش در سال 1399 هستم.
راهاندازی پروژه خیابان سیتیر با چه رویکرد و بر چه اساسی شکل گرفت؟
در سال 1394 یک پیشطرح مطالعاتی با عنوان احیای شبهای بازار با در نظر گرفتن بررسی موردی پیادهراه بابهمایون، پیادهراه صوراسرافیل و پیادهراه سیتیر به شهرداری منطقه 12 ارائه شد.
هدف از این طرح، رفع شبمردگی در بافت تاریخی و ارزشمند شهر تهران، رفع آسیبهای اجتماعی، ایجاد فضای گردشگری و حیات شبانه و زنده کردن شبهای قلب تهران بود. از دیگر اهداف این طرح ایجاد کارآفرینی، اشتغالزایی و توانمندسازی بود. همچنین طرح مورد نظر کاملا انسانمحور بوده و با در نظر گرفتن حذف خودرو و ایجاد پیادهراه بر ارجحیت پیاده به سواره تاکید میکند.
شما برای اجرای این پروژهها با چه مشکلات و چالشهایی روبهرو بودید؟
برای اجرای این پروژه چالشهای بسیار زیادی وجود داشت، چون مطابق فرهنگی که در کشور ما وجود دارد افراد و ارگانهای مختلف معمولا به هرگونه تغییر یا سبک جدیدی، واکنش منفی نشان میدهند و متقاعد کردن ایشان با موانع زیادی روبهرو میشود.
وجود عناصر مهم موجود در خیابان سیتیر مانند موزه ایران باستان، وزارت امور خارجه، بیمارستان سینا و در نظر گرفتن تمامی سلایق مختلف در کنار هم از دیگر مشکلات طرح اجراشده بود.
همچنین پاسخگویی و ارتباط با ارگانهای مهم امنیتی مانند: اماکن تهران بزرگ، پلیس راهور و کلانتریهای مربوطه از دیگر موارد حائز اهمیت اجرایی در پروژه بودند.
از دیگر مشکلات پیش روی این طرح، تردد خودرو در خیابان سیتیر بود که در ابتدا طرح مذکور بر مبنای پیادهراه بودن مطرح شد ولی با توجه به مخالفتها و تلاشها و پیگیری مجموعه ما، نهایتا یک قرارداد موقت دستور بسته شدن خیابان به روی خودرو از ساعت 8 تا 12 شب بین معاونت حملونقل شهرداری پلیس راهور و مجموعه پیام خاص منعقد شد.
لطفا پیرامون پروژه اخیر در پارک آب و آتش توضیحاتی ارائه دهید.
پروژه آبوآتش یک پلازای شهری است و همانطور که تمامی فعالان حوزه شهری میدانند تهران به معنای واقعی پلازا ندارد.
طرح اولیه ایجاد یک فضای گردشگری در زمینی به مساحت 3600مترمربع مبنیبر این بوده که تلفیق و ایجاد یک پیادهراه با یک معماری شگفتانگیز از صنایع خلاق ایرانی باشد، به همراه فودکورت در فضای باز با نام فودلند، خانه کتاب کودک به مساحت 500 مترمربع و یک فضای 1500مترمربعی که محل اجرای رویدادهای مناسبتی است. در حال حاضر مجموعه بازی و سرگرمی جشنواره تابستانه با نام فانلند مشغول به فعالیت است. در اهداف و محورهای اصلی بخش صنایع خلاق، شرکت پیام خاص بهعنوان یک شتابدهنده در جهت توانمندسازی، اشتغالزایی و برندینگ تولیدکنندههای صنایع دستی و سوغات ایرانی فاقد برند عمل میکند.
از دیدگاه شما اجرای فوداستریتها در مناطق پررفتوآمد شهرها چقدر میتواند در افزایش میزان گردشگر تاثیرگذار باشد؟
فوداستریتها و تمامی گذرهای گردشگری دارای جاذبه بسیار بالای گردشگری بوده و میتواند جذب مخاطب از تمامی قشرها را به همراه داشته باشد.
البته مخاطبان نام فوداستریت را روی خیابان سیتیر گذاشتند و این در حالی است که گذر گردشگری هدف اصلی پروژه بوده است.
مکانهای اجرایی برای فوداستریتها بر چه اساسی انتخاب میشوند؟
موقعیتهای مکانی با تحقیق و بررسیهای درازمدت به نحوی انتخاب میشوند که بتوانند گردشگران را بهتر به خود جذب کنند.
دلیل انتخاب خیابان سیتیر و پارک آبوآتش برای اجرای این پروژهها را اعلام فرمایید.
خیابان سیتیر در قلب تهران وجود دارد و مانند تمامی شهرهای دنیا که دارای بافت تاریخی ارزشمند هستند، از مهمترین و تاریخیترین خیابانهای تهران به شمار میرود که با اجرای پروژه گذر گردشگری سیتیر، شبهای تاریک قلب تهران روشن و زنده شده است.
پارک آبوآتش هم نگین سبز تهران نامیده میشود و یکی از مقاصد مهم گردشگری در پایتخت محسوب است و مسلما ایجاد یک پلازا در آن مجموعه از بازخورد خوب مخاطبان برخوردار خواهد بود.
از نظر شما غذاهای خیابانی چطور میتواند به یکی از مقاصد گردشگری در شهرها تبدیل شود؟
هدف اصلی ایجاد یک گذر گردشگری بوده است نه فوداستریت اما به دلیل وجود خطوط قرمز و محدودیتها، اولین جاذبهای که بتواند مخاطب شبانه را درگیر کند غذاست ولی با گذر زمان تولیدکنندگان صنایع دستی، عرقیجات یا حتی پخت سوهان به مجموعه اضافه شدهاند.
فوداستریتهایی که توسط شما به مرحله اجرا درآمده است، چقدر با قوانین و نمونههای مشابه بینالمللی در خارج از کشور هماهنگ است؟
فوداستریتهای موردمطالعه بیشتر در زمینه پیادهراههای معروف دنیا از قبیل خیابان استروگت در کپنهاگ، خیابان گلدنلین در قلعه تاریخی پراگ، خیابان نیکو لسکایا در مسکو، خیابان رامبلاس در بارسلون و خیابان استقلال در استانبول بوده است.
این حوزه با بروز ویروس کرونا با چه مشکلاتی روبهرو شد؟
با شيوع ويروس كرونا بسياري از كسبوكارها تعطيل شدند يا از رونق سابق افتادند و حتي برخي از صنوف با ورشكستگي روبهرو شدند و حوزه گردشگري و غذا از صنايعي بودند كه بسيار تحت تاثير قرار گرفتند.
در ايام قرنطينه به مدت پنجماه گذر گردشگري سيتير تعطيل بود و پس از اجراي پارهاي از پروتكلهاي بهداشتي، بازگشايي شد اما استقبال در سطح متوسط قرار گرفت. متاسفانه قرارداد بين ما و شهرداري منطقه ١٢ نیز رو به اتمام بود و مديريت قرارداد و نظارت به شركت ساماندهي صنايع و مشاغل واگذار شد كه ديدگاه و نظرات متفاوتي دارند كه در ايام كرونا قابل اجرا نيست.