کشور عزیز و پر افتخارمان ایران همیشه در تمام حوزه‌های اجتماعی و علمی توانسته افراد موفق بسیاری را به جهان معرفی کند، بسیاری از این افراد هم اکنون در اقصی نقاط جهان مشغول به فعالیت در بسیاری از سازمان‌های شاخص هستند؛ ماهنامه تجارت طلایی در جهت معرفی ایرانیان فعال در برندهای خرده‌فروشی خارج از کشور به سراغ افراد موفق در سازمان‌های مرتبط با صنعت خرده‌فروشی رفته تا تجربیات این افراد را در اختیار فعالان این حوزه در ایران بگذارد در این گفت‌وگو قصد داریم تجربیات «محمدهادی روستا» که در حال حاضر در فروشگاه کارفور در کشور عمان مشغول به فعالیت است را با شما به اشتراک بگذاریم.
لطفاً یک بیوگرافی کوتاه از خودتان ارائه دهید و پیرامون سابقه فعالیت خود در صنعت ریتیل توضیحاتی را برای مخاطبان ماهنامه «تجارت طلایی» ارائه دهید.
محمدهادی روستا متولد استان فارس، شهرستان ارسنجان هستم. 35 ساله، متأهل هستم. همچنین دارای مدرک کارشناسی کامپیوتر از دانشکده مهندسی شهید باهنر شیراز. فعالیت حرفه‌ای خود در صنعت ریتیل را از سال 1390 در فروشگاه هایپراستار شیراز به‌عنوان کارمند آی.تی شروع کرده‌ام. همان روزهای اول متوجه شدم که صنعت ریتیل به‌شدت وابسته به کار تیمی است و نمی‌توان گفت که بخش فروش یا دیگر بخش‌ها از حیطه وظیفه من خارج است. همین احساس تعلق به سیستم، منجر به پیشرفت سریع من در شرکت شد و تنها بعد از گذشت دو سال توانستم به سمت مدیر آی.تی در همان فروشگاه ارتقا پیدا کنم.
موقعیت و جایگاه شغلی کنونی شما چیست؟
درحال‌حاضر بنده در سمت مدیر کشوری آی.تی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای کارفور در کشور عمان ایفای نقش می‌کنم. مدیر بنده آقای عبدالکریم محمد الرضوان با سمت مدیر کشوری و اهل امارات هستند. انتقال بنده به دفتر مرکزی مسقط در سال 1395 و از طریق تقاضای از طرف عمان اتفاق افتاد. این یک انتقال نیروی درون‌سیستمی و باتوجه‌به افتتاح فروشگاه‌های جدید در عمان بود. با تیمی 20 نفره از 9 ملیت مختلف تاکنون موفق به بازگشایی هفت هایپرمارکت و دو سوپرمارکت شده‌ایم تا مجموع فروشگاه‌های کارفور به عدد 16 در عمان برسد و این عدد رو به افزایش است. با توجه به اینکه مجموعه ماجدالفطیم مجموعه‌ای بسیار پویاست و فضای مناسبی برای پیشرفت کارمندان خود مهیا کرده، در نظر دارم در آینده نزدیک علاوه بر آی.تی مسئولیت بخش دیگری از شرکت را نیز بپذیرم.
از مراحل تصمیم خود برای مهاجرت و فرصت‌های اشتغال علی‌الخصوص در کشور عمان برای مخاطبان‌مان توضیح دهید.
معتقدم نه‌تنها بنده بلکه هیچ‌کس با میل باطنی کشور خود را ترک نخواهد کرد. خاک، مردم و خانواده هیچ جایگزینی ندارد و فدا کردن آنها را می‌توان جزو سخت‌ترین تصمیمات هر انسانی دانست ولی برای پیشرفت گاهی نیاز به گرفتن تصمیمات سخت است. کشورهای حوزه خلیج‌فارس معمولاً جمعیت بسیار کمی داشته و در جذب نیروهای متخصص فعال هستند. عمان هم کشوری دوست بوده و مردم عمان احترامی خاصی برای مردم ایران قائل هستند. فاصله کم تا ایران و نزدیک بودن فرهنگ در کنار ارزش بالای واحد پولی، این کشور را به مقصدی ایده‌آل برای مهاجرت ایرانیان تبدیل کرده است. از طرف دیگر نیز به سرمایه‌گذاران روی خوش نشان داده و سعی بر جذب سرمایه خارجی به‌صورت تأسیس شرکت یا خرید ملک دارد.
همیشه وقتی صحبت از مهاجرت است کشورهای آمریکا، کانادا، کشورهای اروپایی و ... مدنظر هستند. وقتی تصمیم گرفتید به یک مهاجرت حرفه‌ای اقدام کنید چه حسی از رفتن به کشور عمان داشتید؟
تکنولوژی حد و مرز جغرافیایی ندارد و تنها مانع رسیدن به آن تحریم است. اگر دنبال کسب علم و تجربه تکنولوژی هستید پس تفاوت ندارد که کدام کشور (بدون تحریم) مقصد شماست. از دیگر مزایای کشورهای حوزه خلیج‌فارس می‌توان به حضور مردم از تمام قاره‌ها با فرهنگ‌های مختلف اشاره کرد که از شما فردی انعطاف‌پذیر می‌سازد.
شرایط کسب‌وکار در حوزه خلیج علی‌الخصوص در کشور عمان چطور است؟
اگر بخواهم چند مورد را به‌صورت خلاصه توضیح بدهم می‌توان گفت؛ صاحبان کسب‌وکارهای بزرگ، سرمایه‌گذاران هندی هستند که سال‌هاست در حوزه خلیج‌فارس فعالیت دارند و بازار را به دست گرفته‌اند. نیروهای کار محلی به دلیل حقوق و مزایای بالا علاقه زیادی به کار در واحدهای دولتی دارند. واحدهای تولید بسیار کمرنگ است و صنعت بازرگانی رونق خوبی دارد. مردم خلیج علاقه شدیدی به غذاهای رستورانی، قهوه و چای دارند و بیشتر اوقات فراغت خود را در این مکان‌ها می‌گذرانند که باعث شده مراکز خرید سرمایه‌گذاری ویژه‌ای روی این سرویس‌ها انجام دهند.
برای اقتصاد کشورهای حوزه خلیج‌فارس در حوزه صنعت ریتیل و مراکز خرید چه پیش‌بینی‌ای دارید؟
دمای هوای گرم و رطوبت بالا بستر مناسبی را برای مراکز خرید و صنعت ریتیل ایجاد کرده است. تعداد مراکز خرید که امکانات رفاهی مناسبی را به مشتریان ارائه می‌دهند رو به افزایش است ولی بازارهای سنتی کماکان به‌صورت سابق و بدون پیشرفت و نوسازی دیده می‌شوند. از آنجا که جمعیت کشورهای خلیج کم بوده، رقابتی شدید در جذب مشتری ایجاد شده است؛ از این رو تمام مراکز خرید سعی در ارائه بهترین خدمات را به مشتریان دارند. ناگفته نماند که این رقابت تا حدی زیاد بوده که در چند مدت گذشته تعدادی از مراکز خرید نوساز به دلیل عدم استقبال تعطیل شده یا تغییر کاربری داده‌اند.
تفاوت‌های اقتصاد کشور عمان با ایران در کجاهاست، مزایا و کاستی‌هایش در کجاست؟
وقتی حرف از اقتصاد پیش می‌آید اولین چیزی که در ذهن هر شخص می‌گذرد قیمت دلار است. واحد پول کشور عمان ریال و هر یک ریال معادل 2.6 دلار و بدون تغییر همیشه ثابت است. در نگاه اول این بسیار عالی است که ارزش پول کشور بالاست ولی همین بالا بودن ارزش پول باعث شده که قیمت تمام‌شده تولید بالا برود؛ در نتیجه تولید مقرون به صرفه نبوده و کشور واردات‌محور و مصرف‌کننده شده است. این مسئله دقیقاً برعکس اقتصاد ایران است که دارای نیروی کار ارزان و ارزش پول پایین است؛ در نتیجه وابستگی شدید به صادرات دارد. نکته مثبت را می‌توان در ثبات با نرخ تورم سالانه 3 درصد دید که این اجازه را به صاحبان مشاغل می‌دهد تا بتوانند به‌صورت بلندمدت و با هدف برنامه‌ریزی بکنند.
آیا همچنان قصد ادامه فعالیت در خارج از کشور را دارید یا به بازگشت به ایران هم فکر می‌کنید. تجربیات بین‌المللی که کسب کرده‌اید به جوانان ایرانی و سازمان‌ها انتقال خواهید داد؟
ترک خاک مادری فقط به خاطر محدودیت ها بوده و حتی در زمان انتقالم رتبه کاری پیشنهادی من در عمان از سمت کاری ایرانم پایین تر بود. حقوق پیشنهادی من به سختی کفاف زندگی در عمان برای خانواده 3 نفره را می‌داد. می‌دانستم در ابتدا زندگی سختی خواهم داشت ولی به خود ایمان داشتم که خیلی زود می‌توانم در کار پیشرفت کرده و بر مشکلات چیره شوم. بعد از 6 سال زندگی در کشور عمان با مردمانی مهربان و احساس آسایش؛ به لطف خدا و همت خودم روزهای سخت گذشت و خانواده‌ام در رفاه زندگی می‌کنند. درحال‌حاضر قصد تجربه کشور و قاره‌های بیشتری را دارم تا بتوانم پربار و باتجربه به کشور خود بازگشته و خدمت کنم. در بازگشتم به ایران هیچ‌گونه شکی نیست.
شما که درحال‌حاضر خارج از صنعت ریتیل ایران فعالیت می‌کنید، اوضاع این صنعت را در ایران چطور ارزیابی می‌کنید. آیا توصیه‌ای برای بهبود دارید؟
حال صنعت ریتیل ایران را خوب می‌بینم. رقابت شدید است ولی بیشتر رقابت بر سر تعداد فروشگاه‌ها و برداشت سهم بیشتر از بازار است. مقداری جای خالی تکنولوژی‌های جدید حس می‌شود. برنده این رقابت شرکتی است که بیشتر به سمت هوشمندسازی سیستم‌ها رفته و برنامه‌ریزی خود را باتوجه‌به رفتار مشتری تغییر دهد. استفاده از سیستم و تکنولوژی‌های جدید می‌تواند تأثیر چشمگیری در کنترل هزینه‌های جانبی داشته باشد؛ البته تیم خلاق و پویا سرمایه هر شرکت است و تا به امروز نمی‌توان آن را با هوش مصنوعی و تکنولوژی جایگزین کرد.
دوران کرونا در حوزه خلیج‌فارس و مشخصاً عمان چطور گذشت و شما در سازمان‌تان چه برخوردی با این پدیده داشتید؟
با وجود تمام مشکلاتی که کرونا برای بشریت به وجود آورد، بنده ان دوران را نقطه عطفی در صنایع محسوب می‌کنم. شوکی که صنایع را از خواب بیدار کرد تا سبک کار خود را بازنگری کرده و نواقص را برطرف کنند. سازمان ما هم از این امر استثنا نبود. در سازمان ما، تمام بخش‌ها به نوبه خود سخت کوشیدند تا اثرات کرونا را کمرنگ کنند. مواردی که در ادامه ذکر می‌کنم بخشی از تلاش‌های واحد آی.تی است: باتوجه‌به نحوه شیوع کرونا سعی بر آن شد تا ارتباط مستقیم با مشتریان را به حداقل برسانیم. ازجمله گسترش بستر فروش اینترنتی؛ راه‌اندازی صندوق‌های بدون صندوقدار؛ اضافه کردن امکان اسکن اجناس توسط موبایل مشتری‌ها؛ دیجیتال کردن فاکتور و عدم ارائه فاکتور کاغذی به مشتری؛ تعویض تمام دستگاه‌های کارتخوان بانکی با تکنولوژی تماس و بدون پسورد.
اگر موضوع قابل ذکر دیگری باقی مانده است، بفرمایید.
همانطور که پیش‌تر عرض شد؛ در حوزه خلیج رقابت بر سر مشتری بسیار زیاد است. این منوط به صنعت و شغل خاصی هم نیست. جمعیت کم و وجود صاحبان مشاغل از سراسر دنیا مزید بر علت شده که برخی از سرمایه‌گذاران سرمایه خود را در کشور عمان از دست بدهند. این موضوع در مورد هموطنان عزیز نیز صدق می‌کند. از سرمایه‌گذاران برون‌مرزی تقاضا دارم که اولاً در زمینه شغلی خود که در آن تبحر دارند اقدام کنند؛ ثانیاً به‌هیچ‌وجه بدون کامل کردن اطلاعات خود درباره بازار مقصد سرمایه‌گذاری نفرمایند. ثالثا پل‌های پشت سر خود را خراب نکنید؛ فروش ملک و ماشین جهت راه‌اندازی کار در بیرون از کشور ریسک‌های ناشناخته‌ای به همراه دارد.
