سال 1399 با همه فرازونشیب‌ها، غم‌ها و شادی‌ها، سختی‌ها و موفقیت‌هایش به پایان رسید!
سالی که گذشت، سال بسیار سختی برای مراکز خرید و برندهای ایرانی و جهانی بود؛ افزایش بی‌سابقه نرخ ارز که چند سالی است پا بر گلوی اقتصاد ایران گذاشته از یک طرف و بحران کرونا و تبعات حاصل از آن که انتظار می‌رفت طی چندماه خاتمه یابد، از طرف دیگر موجب کاهش سطح کیفی و خدماتی و همچنین کاهش درآمدزایی در تمامی مراکز خرید و برندها در سراسر کشور شد و به‌نوعی تمامی صنایع را با خود درگیر کرد.
بحرانی که از بدو ورودش به کشور بلافاصله رکود را به بازار ایران تحمیل کرد و بسیاری از مراکز تجاری، تفریحی و... را به تعطیلی کشاند و هر بار نیز با سیمای جدیدی که از خود به نمایش می‌گذارد، واکنشی جدید را طلب می‌کند. هرچند که این قبیل بحران‌ها چندان هم برای کشوری همچون ایران ناآشنا نیست و هر از چند گاهی با چهره‌های مختلفی خود را به صنایع کشور نشان می‌دهد.
سایه سنگین ویروس کرونا به‌ویژه در اوایل ورودش به کشور موجب ریزش مخاطبان برای حضور در مراکز خرید شد که البته با تغییر رویکردها و الحاق پروتکل‌هایی برای به‌حداقل‌رساندن خطر انتقال ویروس کرونا، بار دیگر شاهد حضور مجدد مردم در مراکز خرید بودیم البته نه به کیفیت سال‌های گذشته.
با این حال این چالش سبب تغییر رویکردی مثبت برای برندهای ایرانی و اهتمام آن‌ها برای تامین زیرساخت‌های لازم برای فروش آنلاین شد. با وجود این، قدرت‌گرفتن بحران چندساله کشور یعنی افزایش چشمگیر قیمت دلار موجب بروز مشکلات عدیده در تهیه مواد اولیه، ورود ماشین‌آلات جدید، حفظ یا جذب نیروی انسانی مجرب و رشد وحشتناک قیمت اجرای دکوراسیون فروشگاهی را برای تولیدکنندگان داخلی فراهم آورد که مجموع عوامل فوق باعث شد که برندهای ایرانی در ترس و بیم و با تردید نسبت به توسعه شعب و استفاده از خلاء به‌وجودآمده در بازار اقدام کنند. گرچه امسال تعداد شعب افتتاح شده در مراکز خرید کشور توسط برندها کمتر از سال‌های پیش بود اما این موضوع نمی‌تواند نشانه ضعف باشد. چون برخی از برندها به واسطه تمرکز بیشتر بر فروش آنلاین، تصمیمی بر افزایش شعب خود در مراکز تجاری نداشتند.
فارغ از تأثیر موارد ذکرشده و کاهش رونق مراکزخرید در بخش فروشگاهی، مخاطبان و مشتریان در اوایل سال گذشته کاهش چشمگیری در کاربری‌های تفریحی مراکز خرید مانند فودکورت‌ها، واحدهای غذایی و نوشیدنی و همچنین پردیس‌های سینمایی و شهربازی داشتند. چراکه هم راستا با پروتکل‌های اعمال‌شده برای به‌حداقل‌رساندن خطر انتقال ویروس و همینطور رعایت حداکثری موضوع فاصله‌گذاری اجتماعی، مدت‌هاست که مجموعه‌های پردیس سینمایی و شهربازی‌ها با تعطیلی مواجه شده‌اند.
در این میان اما هایپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای که وظیفه تامین مایحتاج خانواده‌ها را به عهد داشتند، بیش از گذشته مورد توجه مردم قرار گرفتند و با وجود مراجعات بسیار، کمبود کالایی را تجربه نکردند و با تمام قوا برای افزایش آسایش و راحتی مردم کوشیدند. البته این مجموعه‌ها پیش از ورود ویروس کرونا از جذاب‌ترین و مهم‌ترین ابزارهای کارفرمایان مراکز خرید جهت جذب و حفظ مشتریان به‌شمار می‌رفتند.
اما بنده و همکاران در مجموعه «تجارت طلایی»، سال گذشته با رویداد بزرگی تحت عنوان نمایشگاه «ایران ریتیل شو 2020»، به وظیفه اصلی خود عمل کردیم. نمایشگاهی که به رغم مشکلات و چالش‌های حال حاضر کشور به‌ویژه بحران کرونا، دومین سال برگزاری خود را در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران پشت سر گذاشت و زمستانی گرم را برای صنعت خرده‌فروشی کشور رقم زد.
اگرچه هر ساله، رویدادهای متنوعی از سوی ماهنامه تجارت طلایی به‌عنوان اولین و تنها نشریه تخصصی برندها و مراکز خرید کشور برگزار می‌شد اما این نمایشگاه پربار با دعوت از صاحبان برندهای ایرانی موفق، مدیران فروشگاه‌های زنجیره‌ای و کارشناسان این صنعت نوپای کشور، به بهترین شکل ممکن برای انتقال تجربیات و دانش روز به فعالان صنعت مراکز خرید و خرده‌فروشی گام برداشت و طی چهار روز برگزاری نمایشگاه با اجرای 12 پنل تخصصی بر بار علمی این صنعت افزود.
همچنین در سالی که گذشت آخرین اخبار و یافته‌های مرتبط و مطرح‌شده در مراکز خرید و برندهای بین‌المللی را در شماره‌های مختلفی از نشریه در اختیار مخاطبان عزیز و فعالان صنعت قرار داد. همچنین با اجرای 11 قسمت از برنامه تلویزیونی اینترنتی ایران ریتیل شو از بزرگان این صنعت میزبانی کرد و به بررسی چالش‌های حاصل از بحران کرونا پرداخت.
امید داریم که در سال آینده نیز با پیگیری اهداف از پیش ترسیم‌شده و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده از طرف انجمن مراکز خرید خاورمیانه، بتوانیم برنامه آموزشی جامع صنعت مراکز خرید و خرده‌فروشی را در ایران عملیاتی کرده و در فرآیند انتقال دانش بین‌المللی این صنعت به جوانان این مرز و بوم قدمی بلندتر و موثرتر برداریم.
امید است که امسال نیز شاهد رونق و شکوفایی مجدد مراکز خرید و واحدهای تولیدی باشیم و البته این امر محقق نمی‌شود مگر با اتخاذ تصمیمات حمایتی کارشناسی‌شده از طرف دولتمردان که در جهت بهبود کسب‌و‌کار و از بین‌بردن موانع تولید و تجارت آزاد، اقدام کنند.
سال نو مبارک
شاهرخ کشاورز
