به سیاق سردترین روزهای هر سال، تحلیلگران و کارشناسان مشغول بررسی و پیشبینی روندهای سال پیشرو هستند. در همین راستا، «اکونومیست اینتلیجنس» به بررسی چشمانداز فرصتها و روندهای هفت صنعت مهم و تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۳ پرداخته است.
جنگ اوکراین در کنار قرنطینه و خانهنشینی در چین، مشکلات و اختلالات زنجیره تأمین را تشدید کرده و تورم جهانی را بالا بردهاند؛ در نتیجه کارشناسان بهناچار پیشبینیهای خود از رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۳ را کاهش دادهاند. این گزارش به تأثیر کاهش نرخ رشد اقتصادی و تورم بالا بر صنایع مهم جهان از جمله تکنولوژی پرداخته است. صنعت تکنولوژی هم از گزند بادهای مخالف اقتصاد دور نمانده و درآمدهای هنگفتی را از دست داده است. انتظار میرود شرکتهایی که روی سرمایهگذاری در بخش متاورس متمرکز میشوند، بر سر استانداردسازی این بخش با نهادهای نظارتی و قانونگذار درگیر شوند. در سال پیشرو، شرکتهای مخابراتی آسیا همچنان بهدنبال یکپارچگی و اتحاد خواهند بود و بازارهایی مانند سریلانکا، ژاپن و هند تمایل بیشتری به انجام چنین معاملاتی دارند.
بخشهای مخابرات و تکنولوژی که تا کنون بهخاطر موجهای همهگیری کووید آسیب دیده بودند در معرض بادهای مخالف بزرگتر رکود اقتصادی قرار دارند و با این اوصاف پیشبینی میشود رشد کند اقتصادی و نرخ بالای تورم در سال جدید میلادی، صنعت تکنولوژی را هم تحتتأثیر قرار بدهد. برآورد کلی از روندهای صنعت تکنولوژی در سال ۲۰۲۳ به این شکل خواهند بود؛ متاورس همچنان در سال ۲۰۲۳ هم رایج نخواهد شد اما این موضوع جلوی سرمایهگذاری عظیم در صنعت تکنولوژی را نمیگیرد. تلاش برای استانداردسازی این حوزه و رسیدن به برتری در عرصه رقابتی وب۳ در خط مقدم مبارزات صنعت تکنولوژی در سال آینده میلادی است. از طرفی، توسعه هوش مصنوعی علیرغم موانعی که در سال ۲۰۲۲ وجود داشتند، همچنان ادامه پیدا میکند. این در حالی است که انتظار میرود معضلاتی در قلمروهای کلیدی این حوزه بر سر قوانین و مقررات جدید شکل بگیرند. صنعت نیمهرساناها همچنان ابزاری ژئوپلیتیک در میان آمریکا و چین خواهد بود و این نبرد، بسیاری از کشورهای دیگر را هم درگیر میکند. بعضی از برندها اما از این شرایط بهره خوبی برده و به تولید محصولات پیشرفتهای میپردازند. در این میان شرکتهای مخابراتی منطقه آسیا همچنان سعی دارند بر اتحاد و یکپارچگی متمرکز باشند. به این ترتیب، بازارهایی با چهار اپراتور موبایل یا بیشتر (مانند سریلانکا، ژاپن و هند) احتمالاً تمایل بیشتری به انجام چنین معاملاتی نشان میدهند. تعداد مشترکان موبایل و اینترنت پرسرعت در سال ۲۰۲۳ همچنان رو به افزایش خواهد بود؛ هر چند تعداد ارتباطات و اتصالات ثابت کاهش مییابد
هرچند متاورس در سال ۲۰۲۳ در مسیر اصلی خودش قرار نمیگیرد اما در خط مقدم نوآوریهای تکنولوژی و سرمایهگذاریهای این حوزه است. همچنان متاورس از دیدگاه کارشناسان، پلتفرمهای آنلاین فراگیری هستند که با استفاده از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، امکان معاشرت اجتماعی، کار، بازی یا خرید بهصورت مجازی را به کاربران میدهند. دستگاههای جدید (شامل عینکهای واقعیت افزوده یا هدستهای واقعیت مجازی) در سال ۲۰۲۳ رونمایی میشوند که باعث توسعه کلی اکوسیستم متاورس میشوند. این دستگاهها و محصولات جدید شامل هدست اپل هم میشوند که احتمالاً مبتنی بر واقعیت افزوده است تا واقعیت مجازی. در سال آینده، صنعت تکنولوژی روی استانداردهایی متمرکز میشود تا تضمین کند قوانینی برای ایجاد همکنشپذیری و تعاملات مختلف در پلتفرمهای متاورس وجود خواهند داشت. این قوانین و استانداردها بر تولید محصولاتی برای صنعت و مشتریان تجاری از قبیل تبلیغات برای پیشنماهای مجازی، دوقلوهای دیجیتال و انواع جدید خدمات آموزشی و مهارتی، تمرکز دارند.
متاورس به عرصه رقابتی وب۳ تبدیل میشود؛ دو مقوله مرتبط اما ناهمسان. وب۳ یک چارچوب کاملاً جدید و مبتنی بر بلاکچین و داراییهای رمزنگاری شده است که اساس آنها غیرمتمرکز بوده و مالکیتشان در اختیار افراد و کاربران است تا شرکتها و سازمانها. به همین دلیل هم قلمرو وب۳ فراتر از مرزهای متاورس خواهد بود. از آنجا که در گذشته تمرکز در نوآوری با تکنولوژیهای جدید اتفاق میافتاد، پس متاورس هم احتمالاً با رویکردی متمرکز ایجاد میشود؛ با اینحال وب۳ همچنان بهعنوان یک جایگزین بالقوه در سالهای آینده به رشد و توسعه ادامه میدهد.
در سال ۲۰۲۲ هوش مصنوعی پیشرفتهای مهمی داشته و برنامه AlphaFold طراحیشده ازسوی بخش هوش مصنوعی شرکت آلفابت یعنی DeepMin، نمود خوبی از این پیشرفتهاست که با امکان تجزیه ساختار یک پروتئین، نقش مهم تکنولوژی در فرآیندهای علمی را ثابت میکند. الگوهای هوش مصنوعی که براساس اطلاعات نامشخص و تصادفی، آموزش داده میشوند، قابلیت اجرای وظایف مختلف را دارند و با کمک میلیاردها واژه و عبارت، مدلهای زبانی زیادی را در برمیگیرند، همچنان به ارائه و تکامل راهکارهایی برای انجام وظایف متنوع در تمام صنایع ادامه میدهند. با این حال هنوز این موضوع که این مدلهای یادگیری عمیق برای رسیدن به سطح هوش انسانی بسیار محدود هستند یا اینکه الزاماتی برای توسعه الگوهای دیگر هم وجود دارند، محل بحث و اختلافنظر است.
هر چند این مباحث در سال آینده میلادی هم ادامه خواهند داشت اما این سال شاهد شکلگیری یکی از قوانین مهم در حوزه هوش مصنوعی خواهد بود. اتحادیه اروپا احتمالاً قانون هوش مصنوعی خود را ترویج میکند؛ قانونی که بهدنبال ممنوعیت کاربردهای خطرناک هوش مصنوعی تا پیش از ورود آن به بازار است و منتظر ورود آن به زندگی افراد و تأثیرگذاری آن نمیماند. این رویکرد با مدل مدنظر ایالاتمتحده آمریکا در تضاد است که بیشتر بر نوآوری متمرکز شده تا قانونگذاری. بااینحال کمیسیون تجارت فدرال، شرکتها را ترغیب میکند تا الگوریتمهای پاسخگو در برابر تبعیض را بهکار بگیرند. چین هم به تمرکز دقیق بر الگوریتمها و شیوه طراحی و استفاده از آنها ازسوی شرکتها، ادامه میدهد
در سال ۲۰۲۳، دو معضل اصلی مرتبط با صنعت نیمهرساناها وجود خواهد داشت. از دیدگاه بازار در این سال شاهد کمبود قطعات مشخص و در مقابل فراوانی قطعات دیگری خواهیم بود که فرآیندهای تولیدی را پیچیدهتر کرده و تقاضا برای تراشههای سفارشی را نسبت به تقاضا برای تراشههای تولید انبوه، افزایش میدهد. این موضوع چشمانداز رقابتی را در بازار تحتتأثیر قرار میدهد. بعضی شرکتها مانند Arm که نقشههای کلی آنها در بسیاری از طراحیها بهکار میروند و همچنین TSMC که امکان ساخت پیشرفتهترین تراشهها را دارد، برندگان اصلی چنین موقعیتی خواهند بود. شرکتهای دیگر مانند اینتل که همچنان در زمینه تولید از رهبران بازار عقب و طراحیهای قدیمیشان تحت فشار بوده، بازنده هستند. در بلندمدت تقاضا برای تراشهها همچنان بالا میماند؛ حتی اگر محصولات قدیمی مانند کامپیوترهای شخصی و موبایلهای هوشمند، تغییر چندانی نکنند. بهدنبال رونق تحولات دیجیتال و ظهور متاورس، تقاضا همچنان زیاد است. نیمهرساناها بهطور ژئوپلیتیک همچنان در جنگ رقابتی آمریکا و چین، عنصر اصلی باقی میمانند. ایالاتمتحده به ایجاد محدودیت برای دستیابی چین به تکنولوژیهای کلیدی ادامه میدهد؛ درحالیکه چین تلاشهای خود را برای خودکفایی دوبرابر میکند. این روند بهطور فزایندهای دیگر کشورها را هم درگیر خواهد کرد، چون آنها ناچار خواهند بود تا میان این دو کشور انتخاب کنند. روسیه که از زمان حمله به اوکراین از خرید تراشههای پیشرفته منع و با تحریمهای بیسابقهای مواجه شده است، سعی میکند تا به هر شکل ممکن بسیاری از محصولات و خدمات را فراهم کند و به دست بیاورد.
اپراتورهای مخابراتی در آسیا با وجود کاهش درآمدها هم نیازمند سرمایهگذاری در شبکههای ۵G و فیبر نوری هستند. درست به همین دلیل در سال جدید میلادی این برندها به دنبال اتحاد و یکپارچگی در فراسوی مرزهای خود و با دیگر اپراتورهای آسیایی هستند. این اتفاق در بازارهایی با چهار اپراتور مخابراتی یا بیشتر، محسوستر و جدیتر خواهد بود. این روند که از سال ۲۰۲۲ و با همکاری اپراتورهایی از کشورهای اندونزی، تایلند و مالزی آغاز شد، در سال جدید میلادی در کشورهایی مانند ژاپن و سریلانکا ادامه مییابد.
تداوم مشکلات اقتصادی در سریلانکا باعث شده بعضی برندهای این کشور در فصل اول سال ۲۰۲۲ گزارش ضررهای مالی خود را منتشر کنند. اعمال افزایش قیمتها در سال ۲۰۲۲، افزایش مالیات شرکتهای مخابراتی و ادامه ثبت سیمکارتهای جدید، باعث شده درآمدهای مخابراتی این کشور کاهش یافته و در نتیجه اپراتورهای سریلانکایی به دنبال ادغام و همکاری با دیگر اپراتورهای فعال منطقه باشند. صنعت مخابرات ژاپن هم در سال ۲۰۲۲ میتوانست یک بار دیگر به بازاری با سه بازیگر تبدیل شود؛ موقعیتی که تا سال ۲۰۲۰ و پیش از ورود شرکت «راکوتن» داشت. عملکرد این بازیگر تازهوارد از ماه مه سال ۲۰۲۲ و با پایان یافتن برنامههای تبلیغاتی رایگانش، بدتر شد. اپراتورهای دیگر ژاپن حالا در جستوجوی روشهایی برای ایجاد تعادل در روند کاهش درآمد از طرفی و سرمایهگذاری در توسعه ۵G و اجرای طرحهای آزمایشی ۶ Gاز طرف دیگر هستند. این ادغام و یکپارچگی تنها شرکتهای خصوصی را دربرنگرفته و شرکتهای عمومی را هم ناگزیر از روی آوردن به این روند کرده است.
علاوهبر اینها، کارشناسان و تحلیلگران پیشبینی میکنند که در سال جدید میلادی شاهد روندهای تازهای از سیاستگذاریهای کلان در صنعت تکنولوژی باشیم. در همین راستا، قانون بازارهای دیجیتال اتحادیه اروپا که سعی دارد با الزاماتی خاص و با هدف افزایش رقابت، بزرگترین شرکتهای تکنولوژی را به نگهبانان و کنترلکنندگان اصلی این صنعت تبدیل کند از اوایل بهار سال ۲۰۲۳ اجرا میشود. قوانین دیگری هم که بر حوزه دادهها و هوش مصنوعی متمرکز هستند، میتوانند در سال جدید میلادی لازمالاجرا شده و موقعیت اتحادیه اروپا بهعنوان قانونگذار صنعت جهانی تکنولوژی را تقویت کنند
توافق ایالاتمتحده و اروپا در ماه مارس ۲۰۲۲ برای انتقال دادهها در سال ۲۰۲۳ به تصویب میرسد و چارچوب قانونی تازهای را برای جریانهای اطلاعاتی قابل انتقال میان دو قاره ایجاد میکند. با لغو توافقات گذشته بهخاطر تناقض و ناسازگاری قوانین نظارتی آمریکا با قوانین حریم خصوصی اتحادیه اروپا، انتظار میرود این توافق بعد از تصویب در دیوان دادگستری اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار گرفته و از سال ۲۰۲۵ بتواند قابلیت اجرا پیدا کند.
در زمینه طبقهبندی حمایتهای تبلیغاتی، پیشبینی میشود که هر دو شرکت بزرگ نتفلیکس و دیزنی برنامههای حمایتی خود در حوزه تبلیغات را در بازارهای کلیدی از اواخر سال ۲۰۲۲ اجرا کنند؛ با این حال بخش بزرگی از این برنامههای بینالمللی در سال ۲۰۲۳ دنبال خواهند شد. صنعت تبلیغات بهسرعت به بخش پخش آنلاین روی میآورد، چون شرکتها بهدنبال افزایش درآمدها و تحکیم جایگاهشان در میان کاربران و مشتریان هستند.
منبع: CNN